Народная творчасць. Докшыцкі раён

Подробности

Створана 30.07.2019 07:26

Адноўлена 30.07.2019 16:53

Докшыцкая паэтычная традыцыя мае глыбокія карані, якія ідуць углыб дахрысціянскіх язычніцкіх міфалагічных уяўленняў аб прыродзе і навакольным свеце.

Паэзія докшыцкай зямлі была прадметам глыбокіх назіранняў З. Даленгі-Хадакоўскага, Г. Калантая, братоў Яўстафія і Канстанціна Тышкевічаў. Двойчы выдаваўся зборнік «Беларускія народныя песні» П. Шэйна, дзе многа запісаў з докшыцкіх мясцін.

На рубяжы XIX і XX стст. жывой з'явай беларускай культуры быў лялечны тэатр батлейка. Батлеечны тэатр, які з'явіўся як паказ праз лялькі і адпаведныя тэксты хрысціянскай легенды аб цудоўным нараджэнні Хрыста і другіх батлеечных сюжэтаў, на Беларусі набыў пераважна бытавы, трагікамічны, а пазней і сатырычны характар. І яскравейшае сведчанне гэтага – знакамітая докшыцкая батлейка Патупчыка, у якога за сатырычныя сцэнкі ў батлеечных прадстаўленнях неаднаразова канфіскавалі лялькі. Докшыцкая батлейка была адноўлена ў 1999 годзе ў гарадскім Цэнтры культуры. Кіраўнік Р. А. Пянткоўскі. Падрыхтаваны паказ на восеньскіх кірмашах, спектакль «Цар Ірад». Батлейка ўдзельнічала ў днях культуры Віцебскай вобласці ў Мінску.

Надзейнымі асяродкамі захавання самабытных народных свят і абрадаў, лепшых узораў народнай творчасці з'яўляюцца фальклорна-этнаграфічныя калектывы, якія часта паказваюць на сцэне докшыцкія святы і абрады. Купалле, Заручыны і Жаніцьбу Цярэшкі перанёс на сцэну фальклорны калектыў в. Дзедзіна, музыкі і спевакі з калектыву «Раніца» пры Докшыцкім ГЦК і в. Крулеўшчына прыгожа паказалі ў праграме «Запрашаем на вячоркі» на беларускім тэлебачанні Купалле і Вячоркі.

Докшыцкі край, падобна ўсёй Беларусі, багаты не толькі на народна-песеннае, але і на музычна-інструментальнае мастацтва, увасабленне якога адбываецца з дапамогай самых разнастайных гукавых прылад. У большасці вёсак Докшыцкага раёна інструментальная музыка знітавана з працоўнай дзейнасцю сялянства, з некаторымі промысламі, каляндарна-земляробчымі і сямейна-родавымі абрадамі. Сапраўднае ядро музычнага інструментарыя Докшыцкага раёна ўтвараюць скрыпка, кларнет, цымбалы, гармонік і бубен.

У 1970 гады ў Докшыцах была свая мясцовая славутасць – капэлія, у якой бралі ўдзел скрыпачы С. А. Піўцэвіч і А. К. Стадольнік з в. Пасекі, цымбаліст А. К. Глінскі і яго сын баяніст М. А. Глінскі, барабаншчык Ю. С. Петрашкевіч. З часам ансамбль распаўся, а тыя, хто працягваў іграць «сукупіліся» з іншымі музыкантамі.

Да так званых «прыродных музыкантаў» належаць самавукі – скрыпач А. К. Стадольнік, скрыпач С. А. Піўцэвіч, гарманіст С. І. Гінтофт.

ЛІТАРАТУРА

1. Альшэўская, Т. Лепшыя выканаўцы Бягомльшчыны / Т. Альшэўская // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2013. – 22 мая. – С. 5.

2. Круковіч, Н. Прыпеўкі несалёныя / Н. Круковіч // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2001. – 8 жн. – С. 4.

3. Ліцвінка, В. Д. Спеўны голас Докшыцкай зямлі / В. Д. Ліцвінка // Памяць: Докшыцкі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; уклад. А. В. Скараход ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭн, 2004. – С. 685–691.

4. Молочко, Е. То не гармонь – душа поёт... / Е. Молочко // Сельская газета. – 1986. – 27 июня. – С. 4.

5. Назіна, І. Д. Музычна-інструментальная традыцыя Докшыцкага раёна / І. Д. Назіна // Памяць: Докшыцкі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; уклад. А. В. Скараход ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭн, 2004. – С. 691–695.

6. Чувахова, Т. Баланс і ...песня / Т. Чувахова // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2002. – 11 верас. – С. 2.