Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Гапяёнак Мікалай Іванавіч

Дата нараджэння
17.04.1919
Месца нараджэння
Віцебская вобласць, Гарадоцкі раён, в. Глінішча
Дата смерці
21.10.2008
Род дзейнасці
удзельнік Вялікай Айчыннай вайны
Гады службы
1939–1979
Воінскае званне
гвардыі палкоўнік
Навуковая ступень
кандыдат ваенных навук (1960)
Узнагароды і прэміі
Герой Савецкага Саюза (1945)
ордэн Леніна ордэн
Чырвонага Сцяга – двойчы
ордэн Айчыннай вайны I ступені
ордэн Чырвонай Зоркі – двойчы
ордэн «За службу Радзіме ва Узброеных Сілах СССР» III ступені
медаль «За баявыя заслугі»
медаль «За абарону Ленінграда»

Гапяёнак Мікалай Іванавіч нарадзіўся 17 красавіка 1919 года ў в. Глінішча Гарадоцкага раёна (зараз не існуе).

У 1931 годзе скончыў 4 класы сельскай школы. З 1931 года жыў у г. Пецяргоф, дзе ў 1937 годзе скончыў 9 класаў сярэдняй школы. З верасня 1937 года вучыўся ў Балашоўскай лётнай школе грамадзянскага паветранага флоту. У 1939 годзе быў прызваны ў Чырвоную Армію.

У лістападзе 1940 года Мікалай Гапяёнак скончыў Балашоўскую ваенную авіяцыйную школу пілотаў. З1941 года – у Чырвонай Арміі.

Ваяваў на Ленінградскім, Калінінскім, Паўночна-Заходнім, Варонежскім, Сцяпным, 1-м, 2-м Украінскіх франтах. Быў лётчыкам на скорасным бамбардзіроўшчыку «СБ», пікіруючым бамбардзіроўшчыку «Пе-2», камандзірам звяна, намеснікам камандзіра эскадрыллі, потым камандзірам эскадрыллі 81-га гвардзейскага Кракаўскага ордэна Суворава і Багдана Хмяльніцкага бамбардзіровачнага авіяпалка.

Прымаў удзел у нанясенні бомбавых удараў пры абароне і прарыве блакады Ленінграда, у бітве пад Курскам, у Белгарадска-Харкаўскай, Корсунь-Шаўчэнкаўскай, Яска-Кішынёўскай, Львоўска-Сандамірскай, Вісла-Одэрскай, Берлінскай і Пражскай аперацыях. За гады Вялікай Айчыннай вайны М. І. Гапяёнак зрабіў 198 баявых вылетаў на бамбардзіроўку войск, баявой тэхнікі, апорных пунктаў, аэрадромаў, мастоў, чыгуначных і іншых аб'ектаў праціўніка.

Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 27 чэрвеня 1945 года за ўзорнае выкананне баявых заданняў камандавання і праяўленыя пры гэтым гераізм і адвагу Гапяёнку Мікалаю Іванавічу было прысвоена званне «Герой Савецкага Саюза».

Удзельнік Парада Перамогі ў Маскве 24 чэрвеня 1945 года.

У пасляваенны перыяд працягваў службу ў Ваенна-паветраных сілах. У 1951 годзе скончыў Ваенна-паветраную акадэмію ў п. Моніна Маскоўскай вобласці. Пасля яе заканчэння застаўся там на выкладчыцкай працы.

У студзені 1979 года М. І. Гапяёнак быў звольнены ў запас. Пасля звальнення працаваў выкладчыкам у Ваенна-паветранай акадэміі імя Ю. А. Гагарына, кандыдат ваенных навук.

Жыў у п. Моніна Маскоўскай вобласці.

Узнагароджаны ордэнамі Леніна, Айчыннай вайны I ступені, «За службу Радзіме ва Узброеных Сілах СССР» III ступені, Чырвонага Сцяга (двойчы), Чырвонай Зоркі, медалямі.

Памёр Мікалай Іванавіч 21 кастрычніка 2008 года. У п. Моніна на будынку дома, дзе жыў Герой, усталявана мемарыяльная дошка.

 

ЛІТАРАТУРА

1. Гапеенок Николай Иванович // Слава и гордость земли Витебской : биографический справочник / сост. М. Н. Пригожий ; редкол.: М. П. Кузьмич [и др.]. – Витебск : Витебская областная типография, 2009. – С. 32.

2. Гапеёнок Николай Иванович // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн, 2010. – Т. 2 : Витебская область : в 2 кн. – Кн. 1. – С. 291.

3. Гапеёнок Николай Иванович // Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.] / редкол.: Г. П. Пашков [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2006. – Т. 2 : А–Герань. – С. 879.

4. Гапеёнок Николай Иванович // Твои сыновья, Беларусь! Кавалеры ордена Славы : биографический справочник / Б. Д. Долготович. – Минск : БеЭн імя П. Броўкі, 2014. – С. 36.

5. Гапяёнак Мікалай Іванавіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск : БелЭн, 1997. – Т. 5 : Гальцы–Дагон. – С. 37.

6. Гапяёнак Мікалай Іванавіч // Беларуская савецкая энцыклапедыя : у 12 т. / рэдкал.: П. У. Броўка [і інш.]. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 1971. – Т. III : Веды–Графік. – С. 344.

7. Гордзін, Б. Герой Савецкага Саюза – наш зямляк / Б. Гордзін // Прамень камунізму (Гарадок). – 1966. – 22 лют. – С. 2.

8. Салаўёў, М. Сакаліны почырк / М. Салаўёў // Прамень камунізму (Гарадок). – 1973. – 29 верас. – С. 2.

9. Уладзіміраў, Б. Багатыр у паветры / Б. Уладзіміраў // Прамень камунізму (Гарадок). – 1980. – 3 ліп. – С. 2.

 

СПАСЫЛКІ

 arrow Гапеёнок Николай Иванович