Кожар Ілья Паўлавіч
Кожар Ілья Паўлавіч нарадзіўся 3 жніўня 1902 года ў в. Малое Гальцэва Талачынскага раёна ў сялянскай сям'і.
З 1924 года на савецкай і партыйнай рабоце ў Аршанскай акрузе; Раснянскім і Круглянскім раёнах Магілёўскай вобласці; Брагінскім, Веткаўскім і Лоеўскім раёнах Гомельскай вобласці.
З 1926 года – член ВКП(б).
З 1932 года – сакратар Брагінскага, а затым першы сакратар Веткаўскага і Лоеўскага райкамаў КП(б)Б.
Са жніўня 1940 года – рэдактар газеты «Гомельская праўда». Са студзеня 1941 года – сакратар Гомельскага абкама КП(б)Б.
Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны з ліпеня 1941 года.
Са жніўня 1941 па лістапад 1943 гг.– сакратар Гомельскага падпольнага абкама КП(б)Б, адначасова з лістапада 1942 г. – камандзір Гомельскага партызанскага злучэння.
З вясны 1943 года штаб злучэння Кожара знаходзіўся ў Рэчыцкім раёне. У ліпені 1943 г. за адну ноч партызаны падарвалі каля тысячы рэек, пусцілі пад адхон два варожыя эшалоны, знішчылі звыш паўтары сотні гітлераўцаў. 16 верасня 1943 года прысвоена званне «генерал-маёр».
За ўмелую арганізацыю падпольнай і партызанскай барацьбы ў тыле ворага 1 студзеня 1944 года І. П. Кожар удастоены звання «Герой Савецкага Саюза».
У 1943–1947 гг. – сакратар Гомельскага абласнога камітэта КП(б)Б.
Працаваў у апараце ЦК КПБ (з 1956 г. – Мінская Вышэйшая партыйная школа).
Член ЦК КПБ у 1952–1958 і ў 1960–1961 гг., з 1961 года – член Рэвізійнай камісіі КПБ, а з 1963 г. – яе старшыня.
У 1947–1963 гг. – дырэктар Мінскай Вышэйшай партыйнай школы, выкладчык гісторыі Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта.
Выбіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета Беларускай ССР 3–5-га і 7-га скліканняў.
Узнагароджаны ордэнамі Леніна (двойчы), Працоўнага Чырвонага Сцяга і медалямі.
Жыў у Мінску.
Памёр 13 кастрычніка 1967 года. Пахаваны ў Мінску.
На будынку былой Мінскай Вышэйшай партыйнай школы і Коханаўскай сярэдняй школы ўсталяваны мемарыяльныя дошкі ў гонар Героя Савецкага Саюза.
Імем героя названы вуліца ў Гомелі і Коханаўская школа Талачынскага раёна.
ЛІТАРАТУРА
1. Бірукоў, В. Не любіў высокія словы і не верыў у іх / В. Бірукоў // Наша Талачыншчына. – 2002. – 3 жн. – С. 2.
2. Дулеба, Г. І. Радзіма Кожара Ільі Паўлавіча (Малое Гальцэва) / Г. І. Дулеба // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Віцебская вобласць / рэдкал.: С. В. Марцэлеў [і інш.]. – Мінск : БелСЭ імя П. Броўкі, 1985. – С. 416–417.
3. Ермаловіч, В. З кагорты нязломных / В. Ермаловіч // Беларуская думка. – 1995. – № 4. – С. 38–40.
4. Имя на памятной доске / подгот. М. Королев // Наша Талачыншчына. – 2008. – 9 жн. – С. 4.
5. Кожар Илья Павлович // Моя Толочинщина: страницы истории / А. Шнейдер. – 2-е изд, с изм. – Минск : Бизнесофсет, 2006. – С. 116–117.
6. Кожар Илья Павлович // Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.] / редкол.: Г. П. Пашков [и др.]. – Минск : БелЭн, 2007. – Т. 4 : Картография–Миноговые. – С. 118.
7. Кожар Илья Павлович // Слава и гордость земли Витебской : биографический справочник / сост. М. Н. Пригожий ; редкол.: М. П. Кузьмич [и др.]. – Витебск : Витебская областная типография, 2009. – С. 61.
8. Кожар Илья Павлович // Твои сыновья, Беларусь! Герои Советского Союза : биографический справочник / ред.: Ю. В. Баженов [и др.] ; худ. ред. П. В. Баранов. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2015. – С. 70.
9. Кожар Ілья Паўлавіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск : БелЭн, 1999. – Т. 8 : Канто–Кулі. – С. 376.
10. Кожар Ілья Паўлавіч // Памяць: Гомель : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі : у 2 кн. / рэдкал.: Г. К. Кісялёў [і інш.] ; уклад. П. П. Рабянок ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БЕЛТА, 1998. – Кн. 1. – С. 583.
11. Кожар Ілья Паўлавіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі : у 6 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; маст. Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 1997. – Т. 4 : Кадэты–Ляшчэння. – С. 223.
12. Фалей, Е. С. Кожар Илья Павлович / Е. С. Фалей // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2010. – Т. 2 : Витебская область : в 2 кн. – Кн. 1. – С. 500.
13. Фірштейн, Б. Іх імёны ў памяці нашай назаўсёды / Б. Фірштейн // Наша Талачыншчына. – 2005. – 16 сак. – С. 2.
14. Фірштейн, Б. Партызанскі генерал / Б. Фірштейн // Памяць: гісторыка-дакументальная хроніка Талачынскага раёна / рэдкал.: І. П. Шамякін [і інш.] ; мастак А. М. Хількевіч. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 1988. – С. 287–289.