Шчамялёў Леанід Дзмітрыевіч
Шчамялёў Леанід Дзмітрыевіч нарадзіўся 5 лютага 1923 года ў Віцебску. Беларускі мастак. Удзельнік Вялікай Айчыннай вайны.
У 1959 годзе скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут, у 1967 годзе – Мінскае мастацкае вучылішча. У 1959–1967 гг. выкладаў у Мінскім мастацкім вучылішчы, у 1967–1974 гг. – у Рэспубліканскай школе-інтэрнаце па музыцы і выяўленчым мастацтве.
З 1958 года – удзельнік мастацкіх выстаў. Працуе ва ўсіх жанрах станковага жывапісу.
Значнае месца ў творчасці Леаніда Дзмітрыевіча Шчамялёва займае тэма гераізму народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Для твораў характэрны: свабодная манера выканання, выкарыстанне святлоценявых дынамічных эфектаў, экспрэсіўнасць, псіхалагічная глыбіня, ёмістасць характарыстык.
Сярод твораў: карціны «Вяселле», «Цяжкія гады» (1965), «Маё нараджэнне» (1967), «Генерал Даватар» (1975), «Першы дзень міру», «Вяселле ў Новым Полі», «Дыялог», «Ліставей», «Новы год», «Бярэзіна. 1812 год», «Развітанне з радзімай», «Як быццам у сне»; серыя «Новае Поле» (1979–1982); партрэты В. Цвіркі, А. Кішчанкі, М. Чэпіка, Б. Крэпака, У. Тоўсціка, Г. Вашчанкі, А. Анікейчыка; пейзажы «Віцебск, якім яго памятаў», «Зіма на Іслачы», «Асенні кліч», «Цяпло зямлі», «Вясна на Дзвіне»; серыя «Міншчына»; цыклы нацюрмортаў.
За плённую дзейнасць у 1982 годзе Леаніду Дзмітрыевічу Шчамялёву было прысвоена званне «Народны мастак Беларусі». Таксама ён узнагароджаны ордэнамі Айчыннай вайны I, II ступеняў, медалём Францыска Скарыны, «За заслугі ў выяўленчым мастацтве», нагрудным знакам «За ўклад у развіццё культуры Беларусі», медалямі ВДНГ СССР, Ганаровай граматай Вярхоўнага Савета БССР і інш. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (1982). Ганаровы грамадзянін г. Мінска (2003).
Творы Леаніда Шчамялёва захоўваюцца ў Нацыянальным мастацкім музеі Беларусі, музеі сучаснага выяўленчага мастацтва ў Мінску, фондах Беларускага саюза мастакоў, Міністэрстве культуры Расіі, Траццякоўскай галерэі і выставачным аб'яднанні «Цэнтральны Дом мастака» ў Маскве, мастацкім цэнтры «Жыльбел» у Мінску, ва ўсіх абласных краязнаўчых музеях Беларусі.
Жыў у Мінску. Памёр 14 студзеня 2021года.
ЛІТАРАТУРА
1. Анцелевич, А. Летопись недавних времен / А. Анцелевич // Народная газета. – 2008. – 27 лют. – С. 8.
2. Аскера, В. Зараджаны на шчасце / В. Аскера // Літаратура і мастацтва. – 2018. – 9 лют. – С. 1, 12.
3. Барабаншчыкава, В. Леанід Шчамялёў: жыццё цудоўнае / В. Барабаншчыкава // Настаўнiцкая газета. – 2008. – 14 лют. – С. 4.
4. Берасцень, С. Вайна і мір Шчамялёва / С. Берасцень // Маладосць. – 2013. – № 1. – С. 127–128.
5. Берасцень, С. Мажорная энергія жыцця / С. Берасцень // Літаратура і мастацтва. – 2009. – 28 жн. – С. 1.
6. Вайна і мір Шчамялёва / падрыхт. С. Берасцень // Маладосць. – 2013. – № 2. – С. 127–128.
7. Васілеўскі, П. Колер святла / П. Васілеўскі // Мастацтва. – 2018. – № 3. – С. 10–11.
8. Габышева, Е. История любви... и творчества / Е. Габышева // Народная газета. – 2009. – 1 жн. – С. 1, 7.
9. Дединкина, С. Граждане одной большой страны / С. Дединкина // Советская Белоруссия. – 2009. – 30 ліп. – С. 6.
10. Кароль, Д. Не адразу бывае прыгожа / Д. Кароль // Літаратура і мастацтва. – 2013. – 15 лют. – С. 3.
11. Котляров, И. Поэзией слова – о поэзии живописи / И. Котляров // Нёман. – 2007. – № 4. – С. 201–205.
12. Крупица, Н. Свет живописи Леонида Щемелева / Н. Крупица // Віцьбічы = Витьбичи. – 2009. – 16 мая. – С. 8.
13. Крэпак, Б. Вера ў прадвызначанасць / Б. Крэпак // Культура. – 2018. – 3 лют. – С. 15.
14. Крэпак, Б. Планета Шчамялёва / Б. Крепак // Культура. – 2008. – 9–15 лют. – С. 8–9.
15. Крэпак, Б. А. Шчамялёў, які ён ёсць / Б. А. Крэпак // Культура. – 2019. – 12 студз. – С. 15 ; 19 студз. – С. 15 ; 26 студз. – С. 15 ; 2 лют. – С. 15.
16. Ланкоўская, Т. Алегорыі Шчамялёва / Т. Ланкоўская // Літаратура і мастацтва. – 2014. – 10 студз. – С. 16.
17. Міхайлаў, В. Леанід Шчамялёў: «Жыццё – самая вялікая каштоўнасць» = Leonid Shchemelev: «Life is the greatest value» / В. Міхайлаў // Беларусь. – 2015. – № 2. – С. 50–56.
18. Пастернак, Т. Возвращение в родной город / Т. Пастернак // Народнае слова. – 2009. – 7 мая. – С. 16.
19. Пастернак, Т. С. «В холстах – моя жизнь» / Т. С. Пастернак // Витебские вести. – 2018. – 8 февр. – С. 22.
20. Пепеляев, В. Художник, рисующий время / В. Пепеляев // Советская Белоруссия. –2009. – 9 июля. – С. 4.
21. Раманенка, Л. Леанід Шчамялёў / Л. Раманенка // Мастацкая культура і адукацыя. – 2008. – № 1. – На вокл.
22. Уладзімірава, А. Жыццё ў белым колеры / А. Уладзімірава // Рэспубліка. – 2018. – 3 лют. – С. 15.
23. Час і прастора Леаніда Шчамялёва [Выяўленчы матэрыял] = Time and space of Leanid Shchamialiou: жывапіс XXI / [аўт. тэксту, ўклад. Б. А. Крэпак ; фота: Ю. Іванова, А. Спрынчана]. – Минск : Культура i мастацтва, 2008. – 85 с.
24. Шчамялёў, Л. «Для мастака важна адчуваць жыццё» / Л. Шчамялёў ; гутарыў В. Міхееў // Беларусь. – 2017. – № 6. – С. 68–72.
25. Шчамялёў, Л. Д. Жыццёвая палітра Леаніда Шчамялёва / Д. Л. Шчамялёў ; гутарыў В. Міхееў // Беларусь. – 2018. – № 2. – С. 52–56.
26. Шчамялёў Леанід Дзмітрыевіч // Беларускі саюз мастакоў: 1938–1998 : энцыклапедычны даведнік / аўт.-склад.: Б. А. Крэпак [і інш.]. – Мінск : ВТАА «Кавалер Паблішэрс», 1998. – С. 625.
27. Щемелев, Л. Д. «Художник не должен быть голодным» / Л. Д. Щемелев ; беседовала Е. Блоцкая // Знамя юности. – 2008. – 25 июля. – С. 23.
28. Щемелёв Леонид Дмитриевич // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2011. – Т. 2 : Витебская область : в 2 кн. – Кн. 2. – С. 620.
СПАСЫЛКІ
