Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Акула Кастусь

Дата нараджэння
16.11.1925
Месца нараджэння
Віцебская вобласць, Докшыцкі раён, в. Верацеі
Дата смерці
29.01.2008
Род дзейнасці
пісьменнік

Акула Кастусь (сапраўднае прозвішча Качан Аляксандр Ігнатавіч). Нарадзіўся 16 лістапада 1925 года ў в. Верацеі Докшыцкага раёна. Беларускі эмігранцкі пісьменнік, журналіст і грамадскі дзеяч, ганаровы сябар Саюза беларускіх пісьменнікаў і Беларускага ПЭН-цэнтра. Вучыўся ў Віленскай беларускай гімназіі. У чэрвені 1944 г. паступіў у Мінскую школу камандзіраў Беларускай краёвай абароны і з ёю пакінуў Мінск. Са жніўня 1944 г. у французскім Супраціўленні, са снежня – у Брытанскай 8-й арміі ў Італіі (2-і польскі корпус). За ўдзел у баях супраць немцаў узнагароджаны залатой «Зоркай Італіі».

У 1946–1947 гг. жыў у Англіі. У чэрвені 1947 г. пераехаў у Канаду, напачатку жыў у горадзе Ашава. Потым пераехаў у Таронта. Быў адным з заснавальнікаў згуртавання беларусаў у Канадзе, першым ягоным старшынёй, рэдагаваў газету «Беларускі эмігрант» (1948–1954), часопіс «Зважай».

Аўтар некалькіх кніг і аповесцей. У трылогіі «Гараватка» (1965–1981) праз гісторыю беларускай вёскі з сімвалічнай назвай Гараватка імкнуўся паказаць гістарычны лёс Беларусі гераічнай і мужнай краіны, якая здолела вытрымаць выпрабаванні розных акупацый яе чужынцамі. Раманы «Змагарныя дарогі» (1962), «За волю» (1991) пераважна аўтабіяграфічныя, прысвечаныя лёсу беларускай моладзі ў складаных сацыяльных умовах на Беларусі і за яе мяжой, яе шляху да нацыянальнай самасвядомасці. У зборнік «Усякая ўсячына» (Таронта, 1984) увайшла проза, паэзія, драматургія пісьменніка, яго аўтабіяграфічныя абразкі.

Памёр Кастусь Акула 29 студзеня 2008 года.

 

ЛІТАРАТУРА

1. Кожан, К. Месяц памяці Кастуся Акулы прайшоў у Канадзе / К. Кожан // Вольнае Глыбокае. – 2015. – 24 снеж. – С. 11.

2. Макарэвіч, С. «Жыў пад трымя акупантамі...» : лісты Кастуся Акулы да Сяргея Макарэвіча // Асоба і час : беларускі біяграфічны альманах / уклад. А. Фядута ; пад навук. рэд. Т. Я. Аўтуховіч і З. В. Шыбекі. – Мінск : Лімарыус – 2013. – Вып. 5. – С. 168–172.

3. Мартыненка, В. Крыніца творчасці – боль / В. Мартыненка // Дзеяслоў. – 2006. – № 3. – С. 291–296.

4. Палачанін, Ф. А. Кастусь Акула // Докшыцкі край / Ф. А. Палачанін. – Мінск, 2009. – С. 122–123