Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Багушэвіч Юрый (Георгій) Канстанцінавіч

Дата нараджэння
05.05.1917
Месца нараджэння
Віцебская вобласць, Аршанскі раён, г. Орша
Дата смерці
18.03.1983
Род дзейнасці
пісьменнік
Гады творчасці
1938–1983
Узнагароды і прэміі
Ордэн Айчыннай вайны 2-й ступені
Ордэн «Чырвонай Зоркі»

Багушэвіч Юрый (Георгій) Канстанцінавіч нарадзіўся 5 мая 1917 года ў Оршы ў сям'і чыгуначніка. Пасля грамадзянскай вайны сям'я пераехала ў Крым (Ялта), у 1927 г. вярнулася ў Беларусь (Мінск). Тут упершыню Ю. Багушэвіч пачаў знаёміцца з творамі беларускіх пісьменнікаў: Я. Купалы, Я. Коласа, Я. Маўра. Вучыўся ў сямігодцы, потым на рабфаку. Спрабаваў пісаць вершы. Пасля заканчэння рабфака паступіў у Мінскі палітэхнічны інстытут, але энергетычны факультэт неўзабаве закрыўся, і ў 1935 г. Ю. Багушэвіч перавёўся ў Маскоўскі авіяцыйны інстытут. На другім курсе вярнуўся ў Мінск і працягваў вучобу ў педінстытуце на факультэце мовы і літаратуры, які скончыў у 1941 г. У тыя ж гады Ю. Багушэвіч пачаў пісаць апавяданні. Адначасова з вучобай працаваў у газеце «Сталинская молодежь».

На пачатку Вялікай Айчыннай вайны быў эвакуіраваны ў Чкалаўскую вобласць, дзе працаваў у абласной газеце (Чкалаў), потым інспектарам па школах і ВНУ Чкалаўскага абласнога камітэта партыі, інспектарам па ваенна-фізкультурнай рабоце абласных ваенных рэзерваў. Потым пайшоў на фронт. У складзе 31-й асобнай курсанцкай брыгады ўдзельнічаў у баях пад Вялікімі Лукамі. У 1942 г. у сувязі з раненнем і кантузіяй быў пераведзены спачатку ў брыгадную, а потым у дывізійную газету ваенным карэспандэнтам. Прайшоў з арміяй да Берліна. Далейшы яго лёс таксама звязаны з армейскім друкам. 3 1944 года член КПСС. У 1949 г. Ю. Багушэвіч звольнены ў запас у званні старшага лейтэнанта. Вярнуўшыся ў Мінск, працаваў у рэдакцыях газет «Піянер Беларусі» (1949–1950), «Мінская праўда» (1950–1951), «Фізкультурнік Беларусі» (1951–1955), быў пастаянным карэспандэнтам «Советского спорта» па Беларусі (1955–1957), кансультантам па дзіцячай і юнацкай літаратуры СП БССР (195–1960), галоўным рэдактарам кінастудыі навукова-папулярных і дакументальных фільмаў (1960–1964). 3 1964 на творчай рабоце. Узнагароджаны ордэнамі Айчыннай вайны 2-й ступені, Чырвонай Зоркі, медалямі.

Першыя вядомыя публікацыі Ю. Багушэвіча датуюцца 1940 годам. Першая яго аповесць «Пабрацімы» была апублікавана ў альманаху «Советская Отчизна» (1954). У ёй расказваецца пра сяброўства карэйскіх і савецкіх дзяцей. Асноўная тэматыка яго творчасці – праблемы сучаснасці. Пісаў пераважна для дзяцей і юнацтва (аповесці «У гарадку над Нёманам», «Дрэва сяброўства», кніга прозы «Юнацтва прыйшло» і інш.). Прымаў удзел у напісанні гісторыі станкабудаўнічага завода імя Кастрычніцкай рэвалюцыі і Мінскага аўтамабільнага завода. Аўтар сцэнарыяў кароткаметражных кінафільмаў («Вырастай здаровым», «Вытокі ўрадлівасці»). У сааўтарстве з В. Зубам напісаў п'есу «Сябры» (пастаўлена ў 1958 годзе тэатрамі Мінска, Кіева, Адэсы). Пераклаў на рускую мову асобныя творы беларускіх пісьменнікаў, на беларускую – п'есу С. Алёшына «Кожнаму сваё».

Памер 18 сакавіка1983 года.

 

ЛІТАРАТУРА

1. Багушэвіч Юрый // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5 т. / рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) [і інш.]. – Мінск : БелЭн, 1984. – Т. 1 : Акапэла – Габелен. – С. 260.

2. Багушэвіч Юрый Канстанцінавіч // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / рэдкал.: І. Э. Багдановіч [і інш.] ; маст. рэд. В. Г. Загародні. – Мінск : БелЭн, 1992. – Т. 1 : Абуховіч–Ватацы. – С. 192.

3. Багушэвіч Юрый Канстанцінавіч // Памяць: Орша. Аршанскі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі : у 2 кн. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.] ; склад. Т. Г. Ігнацьева [і інш.] ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭн, 2000. – Кн. 2. – С. 419.

4. Варшаўскі, Д. Юрый Багушэвіч / Д. Варшаўскі // Аршанская газета. – 2023. – 7 кастр. – С. 8.

5. Званок з далёкага дзяцінства // Вёрсты пройдзеных дарог / І. А. Яршоў, В. М. Сіднякова. – Магілёў : Магілёўская друкарня, 2003. – С. 98–104.

6. Юрий Богушевич // Русецкий, А. В. В атмосфере художественного поиска и стилевого многообразия : творчество витебских литераторов во второй половине 1960-х – начале 1990-х годов : монография / А. В. Русецкий, Ю. А. Русецкий. – Витебск : ВГУ имени П. М. Машерова, 2012. – Ч. 1. – С. 34–37.

7. Юрый Багушэвіч // Беларускія пісьменнікі (1917–1990) : даведнік / склад. А. К. Гардзіцкі. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1994. – С. 38.

8. Яршоў, І. Вялікая Айчынная вайна ў творах літаратараў Оршы і Аршаншчыны / І. Яршоў // Телеком-экспресс (Орша). – 2009. – 25 июня. – С. 7.

9. Яршоў, І. Званок з далёкага дзяцінства / І. Яршоў // Аршанская газета. – 2002. – 23 крас. – С. 2.