Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Хатулёў Пятро (Пётр Фёдаравіч)

Дата нараджэння
29.06.1912
Месца нараджэння
Віцебская губерня, г. Віцебск
Дата смерці
29.10.1937
Род дзейнасці
літаратурны крытык
Гады творчасці
1932–1937

Хатулёў Пятро (Пётр Фёдаравіч) нарадзіўся 29 чэрвеня 1912 года ў Віцебску. Літаратурны крытык.

Біяграфічных звестак пра П. Хатулёва захавалася няшмат. Вядома, што ён меў вышэйшую адукацыю (найбольш верагодна, скончыў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт у 1934 годзе). Жыў у Мінску. Працаваў у рэдакцыі газеты «Літаратура і мастацтва». Быў рэпрэсаваны: у лістападзе 1936 года арыштаваны, а ў 1937 годзе – асуджаны (вышэйшая мера пакарання). Расстраляны разам з вялікай групай беларускіх пісьменнікаў. Быў рэабілітаваны 29 верасня 1966 года.

Пятро Хатулёў пачаў выступаць на старонках беларускага перыядычнага друку з 1932 года. Найбольш часта публікаваўся на старонках газеты «Літаратура і мастацтва» ў 1934–1936 гг. (артыкулы, рэцэнзіі, нататкі пра творчасць А. Александровіча, П. Броўкі, Э. Самуйлёнка, Ю. Таўбіна, У. Хадыкі, У. Шапавалава і інш.).

Выступаў супраць вульгарызатарскага падыходу да літаратуры, уціскання ў «архірэвалюцыйныя догмы шматграннай творчасці народа». Крытыкаваў такіх «рыцараў ад крытыкі», якія «аналізуюць кожную літару кніжкі з пункту гледжання сусветнай рэвалюцыі, і калі заўважаюць, што ў героя надзвычай блакітныя васільковыя вочы... адразу... крычаць, што ў гэтых вачах аўтар твора паказвае нацыяналістычную "васільковую Беларусь"». Сам крытык імкнуўся найперш разглядаць мастацкія творы з эстэтычных пазіцый. Аднак на справе і ён не заўсёды ішоў абраным кірункам, бо гэта было амаль немагчыма ў той атмасферы. Так, крытыкуючы думкі М. Піятуховіча пра М. Багдановіча, П. Хатулёў заблытваўся ва ўласных ацэнках і падзяляў спадчыну М. Багдановіча на тую, якую «трэба выкарыстоўваць», і тую, якая «паўтарае "зады"» беларускага буржуазнага нацыяналізму, рускага і заходняга сімвалізму». Крытыкаваў У. Хадыку за «адарванасць ад жыцця» і эстэтычныя вонкавыя любаванні з'явамі рэчаіснасці. Адчуваючы абсурднасць класавых ацэнак у адносінах да літаратурнага мінулага, заклікаў улічваць гістарычны час і не шукаць «ворагаў» у XIX ст.

 

ЛІТАРАТУРА

1. Багдановіч, І. Э. Хатулёў Пятро / І. Э. Багдановіч, М. П. Барташэвіч // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / рэдкал.: І. Э. Багдановіч [і інш.] ; маст. рэд. В. Г. Загародні. – Мінск : БелЭн, 1995. – Т. 6 : Талалай–Яфімаў. Дадатак. – С. 177.

2. Хатулеў Пятро // Пісьменнікі – нашы землякі : (біяграфічныя звесткі) / Віцебская абласная бібліятэка, Аддзел бібліятэказнаўства і навуковых даследаванняў ; [склад. А. М. Лемеш]. – Віцебск, 1996. – С. 18–19.