Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Кляшторны Тодар Тодаравіч

Дата нараджэння
11.03.1903
Месца нараджэння
Віцебская вобласць, Лепельскі раён, в. Парэчча
Дата смерці
30.10.1937
Род дзейнасці
паэт, перакладчык
Гады творчасці
1925–1936
Жанр
вершы, паэмы, казкі

Тодар Тодаравіч Кляшторны – беларускі паэт, перакладчык.

Нарадзіўся 11 сакавіка 1903 года ў вёсцы Парэчча Лепельскага раёна ў сялянскай сям'і.

Пасля службы ў Чырвонай Арміі вучыўся на рабфаку ў Оршы.

У 1931 годзе скончыў літаратурна-лінгвістычнае аддзяленне педагагічнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта.

Член Саюза беларускіх пісьменнікаў з 1934 года.

Працаваў на радыё, у рэспубліканскіх газетах і часопісах.

Быў членам літаратурных аб'яднанняў «Маладняк», «Узвышша», БелАПП.

Уваходзіў у нефармальнае аб'яднанне «ТАВІЗ».

Першыя вершы («На смерць Фрунзе», «Брындае вечар...») надрукаваў у 1925 годзе ў часопісе «Аршанскі маладняк».

Аўтар зборнікаў «Кляновыя завеі» (1927), «Калі асядае муць» (1927–1928), «Светацені» (1928), «Ветразі» (1929), «Палі загаманілі» (1930), «Сляды дарог» (1933), «Праз шторм на штурм» (1934). У 1960 годзе быў надрукаваны зборнік «Залатое вязьмо», у 1970 годзе – зборнік выбраных вершаў.

Аўтар паэм «Беларусь» (1928), «Палі загаманілі» (1930), «Сляды дарог» (1933) і іншых.

Пісаў для дзяцей (казка «Пра зайца, ваўка і мядзведзя», 1935), перакладаў творы М. Асеева, А. Безыменскага, М. Галоднага, А. Лахуці, Ф. Панфёрава і іншых.

Яго творы перакладзены на літоўскую, рускую і ўкраінскую мовы.

На вершы Кляшторнага напісаны песні І. Івановым, М. Равенскім.

Арыштаваны 3 лістапада 1936 года ў Мінску.

Пазасудовым органам НКУС 29 кастрычніка 1937 года Т. Кляшторнага прыгаварылі да вышэйшай меры пакарання з канфіскацыяй маёмасці як «члена антысавецкай арганізацыі».

Рэабілітаваны ваеннай калегіяй Вярхоўнага суда СССР 8 чэрвеня 1957 года.

Тодар Тодаравіч Кляшторны памёр 30 кастрычніка 1937 года.

У аг. Камень пры бібліятэцы створаны мемарыяльны музей Тодара Кляшторнага.

 

ЛІТАРАТУРА

1. Арсеньев, А. В честь поэта-земляка / А. Арсеньев // Народнае слова. – 2003. – 1 мая. – С. 2.

2. Багдановіч, І. «Ледзяныя салаўі» кахання, або Лірыка Тодара Кляшторнага / І. Багдановіч // Роднае слова. – 2003. – № 3. – С. 8–11.

3. Багдановіч, І. Асаблівасці паэтычнай творчасці Тодара Кляшторнага / І. Багдановіч // «Кляшторнаўскія чытанні» : навукова-практычная канферэнцыя, прысвечаная 110-годдзю Т. Кляшторнага, 18 красавіка 2013 года / склад. аддзел бібліятэчнага маркетынгу. – Лепель, 2013. – С. 19–32.

4. Багдановіч, І. Э. Кляшторны Тодар Тодаравіч / І. Э. Багдановіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск : БелЭн, 1999. – Т. 8 : Канто–Кулі. – С. 356–357.

5. Барадзіна, Г. Каляронімы ў творчасці Тодара Кляшторнага / Г. Барадзіна // «Кляшторнаўскія чытанні» : навукова-практычная канферэнцыя, прысвечаная 110-годдзю Т. Кляшторнага, 18 красавіка 2013 года / склад. аддзел бібліятэчнага маркетынгу. – Лепель, 2013. – С. 8–14.

6. Варатынская, Г. Трагічны лёс «беларускага Ясеніна» / Г. Варатынская // Патрыёт (Ушачы). – 2003. – 11 чэрв. – С. 2.

7. Вуліцы носяць імёны славутых землякоў / падрыхт. А. Марціновіч // Лепельскі край. – 2018. – 10 жн. – С. 2.

8. Дзямко, В. Тодар Кляшторны і Сяргей Ясенін як прадстаўнікі экзістэнцыялізму: на прыкладзе паэм «Калі асядае муць» і «Чорны чалавек» / В. Дзямко // Роднае слова. – 2007. – № 4. – С. 12–13.

9. Жыбуль, В. «Адну ён паэзію сэрцам высвечваў...»: пра Тодара Кляшторнага ва ўспамінах сучаснікаў і нядаўнюю архіўную знаходку / В. Жыбуль // Роднае слова. – 2013. – № 3. – С. 3–5.

10. Кавалеўскі, С. Вяртанне з небыцця / С. Кавалеўскі // Народнае слова. – 2003. – 15 сак. – С. 2.

11. Катляроў, І. «Беларускі Ясенін», – так нярэдка называлі паэта Тодара Кляшторнага, 110-годдзе з дня нараджэння якога адзначаецца сёлета ў сакавіку / І. Катляроў // Государственный контроль. – 2013. – № 1. – С. 95–96.

12. Кенька, М. Тодар Кляшторны – перакладчык / М. Кенька // «Кляшторнаўскія чытанні» : навукова-практычная канферэнцыя, прысвечаная 110-годдзю Т. Кляшторнага, 18 красавіка 2013 года / склад. аддзел бібліятэчнага маркетынгу. – Лепель, 2013. – С. 1–7.

13. Кляшторная, Т. «Зноў палае бунтарскае сэрца ў бязможжы юнацкіх надзей»: да 100-годдзя з дня нараджэння Тодара Кляшторнага / Т. Кляшторная // Лепельскі край. – 2003. – 11 сак. – С. 1–2.

14. Кляшторная, Т. Паездка ў Парэчча / Т. Кляшторная // Лепельскі край. – 2005. – 3 мая. – С. 3.

15. Кляшторны Тодар // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / рэдкал.: І. Э. Багдановіч [і інш.]. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 1994. – Т. 3 : Івашын–Кучар. – С. 284–287.

16. Кляшторны Тодар Тодаравіч // Культура Беларусі : энцыклапедыя : [у 6 т.] / рэдкал.: У. Ю. Аляксандраў [і інш.]. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 2013. – Т. 4 : З–Л. – С. 505.

17. Кляшторный Тодар Тодаравич // Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.] / редкол.: Г. П. Пашков [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2007. – Т. 4 : Картография–Миноговые. – С. 91.

18. Лецка, Я. Р. Кляшторны Тодар Тодаравіч / Я. Р. Лецка // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі : у 5 т. / рэдкал.: І. П. Шамякін [і інш.]. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 1986. – Т. 3 : Карчма–Найгрыш. – С. 81.

19. Максимович, В. Художественный эксперимент в поэме Тодора Кляшторного «Когда оседает муть»/ В. Максимович // Нёман. – 2010. – № 4. – С. 197–203.

20. Марціновіч, А. Светлы лірык на пераломе дзён / А. Марціновіч // Беларуская думка. – 2003. – № 2. – С. 142–149.

21. Осовская, Е. На скрижалях истории / Е. Осовская // Лепельскі край. – 2013. – 13 верас. – С. 2.

22. Радзіма Кляшторнага Тодара Тодаравіча (Парэчча) // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Віцебская вобласць / рэдкал.: С. В. Марцэлеў [і інш.]. – Мінск : БелСЭ імя П. Броўкі, 1985. – С. 282.

23. Рублеўскі, С. Нязгасны ветразь Тодара / С. Рублеўскі // Народнае слова. – 2008. – 15 сак. – С. 9.

24. Салтук, А. Паміж святлом і ценем / А. Салтук // Віцебскі рабочы. – 2003. – 7 сак. – С. 4.

25. У вянок памяці Т. Кляшторнага / склад. В. Казакова ; рэд. У. Шаўчэнка. – Лепель, 2003 – 8 с.

26. Януш, І. «Праўду нельга расстраляць...» / І. Януш // Краязнаўчая газета. – 2008. – № 13 (крас.). – С. 2.