Лагін (Гінзбург) Лазар Іосіфавіч
Лагін (Гінзбург) Лазар Іосіфавіч нарадзіўся 4 снежня 1903 года ў Віцебску. Пісьменнік, паэт.
Сям'я пераехала ў Мінск, дзе ў 1919 годзе Лазар скончыў школу. У гэтым жа годзе хлопчык пайшоў добраахвотнікам на грамадзянскую вайну. Займаўся арганізацыяй камсамола ў Беларусі, быў адным з яго кіраўнікоў. З 1920 года – член РКП (б).
Друкавацца пачаў у 1921 годзе на старонках газет з вершамі і нататкамі. У 1924 годзе пераехаў у Маскву, наведваў літаратурную студыю. У 1925 годзе скончыў Маскоўскі інстытут народнай гаспадаркі імя Пляханава. У 1925–1926 гг. служыў чырвонаармейцам пры Сімферопальскай палкавой школе.
У 1930 годзе Лазар працаваў загадчыкам партыйнага аддзела ў газеце «За індустрыялізацыю». У 1930–1933 гг. вучыўся ў Інстытуце чырвонай прафесуры ў Маскве. Быў членам рэдкалегіі газеты «Чырвоная змена» ў Мінску. Працаваў у газеце «Праўда», часопісе «Кракадзіл».
У 1936 годзе ўступіў у Саюз пісьменнікаў СССР.
У гады Вялікай Айчыннай вайны пісьменнік працаваў у газеце «Чырвоны чарнаморац» Чарнаморскага флоту, удзельнічаў у абароне Адэсы, Севастопаля, Керчы, Наварасійска. Вайна для яго скончылася ў Румыніі ў складзе Дунайскай флатыліі.
Аўтар аповесці-казкі для дзяцей «Старик Хоттабыч» (1938, сцэнарый аднайменнага фільма, 1957). У раманах «Патэнт "АВ"» (1947), «Востраў расчаравання» (1951), «Атавія Проксіма» (1956; пад назвай «Трагічны астэроід», 1972), «Блакітны чалавек» (1966) арганічна спалучаюцца фантастыка і рэальнасць. Напісаў ваенную аповесць «Браняносец «Анюта» (1945), сатырычны цыкл «Крыўдных казак» (1942–1963), сатырычную аповесць «Маёр Вэл Энд'ю» (1962) і інш., успаміны пра У. Маякоўскага «Жыццё таму назад» (1974).
Узнагароджаны ордэнамі Айчыннай вайны II ступені, Працоўнага Чырвонага Сцяга, медалямі.
Памёр Лазар Іосіфавіч 16 ліпеня 1979 года. Пахаваны ў Маскве.
21 чэрвеня 2017 года ў Віцебску была ўсталявана скульптурная кампазіцыя галоўнаму герою казкі «Старик Хоттабыч».
ЛІТАРАТУРА
1. Алюнин, Г. Сказка ложь, да в ней намек... / Г. Алюнин // Советская Белоруссия. – 2003. – 24 дек. – С. 10.
2. Алюнин, Г. Старик Хоттабыч и другие / Г. Алюнин // Витебские вести. – 2013. – 7 дек. – С. 13.
3. Гужвий, А. Жил такой сказочник / А. Гужвий // Вiцебскi рабочы. – 2006. – 19 снеж. – С. 3.
4. Козлова, С. Старик Хоттабыч в XXI веке / С. Козлова // Витебский проспект. – 2007. – 6 дек. – С. 19.
5. Казлова, С. Сусветы Лазара Лагіна / С. Казлова // Вiцебскі рабочы. – 2003. – 9 снеж. – С. 4.
6. Калинина-Артемова, А. Автор «Старика Хоттабыча» брал гонорары конфетами / А. Калинина-Артемова // Комсомольская правда. – 1999. – 19 янв. – С. 11.
7. Лагін Лазар Іосіфавіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск: БелЭн, 1999. – Т. 9 : Кулібін–Малаіта. – С. 89.
8. Лагін Лазар Іосіфавіч // Памяць: Віцебск : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі : у 2 кн. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; склад. А. І. Мацяюн ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭн, 2003. – Кн. 2. – С. 531.
9. Медвецкая, В. «Отец» Вольки и Хоттабыча / В. Медвецкая // Віцьбічы = Витьбичи. – 2009. – 17 дек. – С. VIII.
10. Наш земляк Лагин // Витебский проспект. – 2012. – 5 июля. – С. 5.
11. Пукшанскі, А. «Бацька» Хатабыча нарадзіўся ў Віцебску / А. Пукшанскі // Звязда. – 2013. – 17 верас. – С. 5.
12. Фенченко, А. Старик Хоттабыч / А. Фенченко // Витебский курьер. – 2003. – 28 нояб. – С. 5.
СПАСЫЛКІ
