Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Модэль Міхась (Мендэль Моўшавіч)

Дата нараджэння
31.04.1904
Месца нараджэння
Віцебская вобласць, Лепельскі раён, аг. Камень
Дата смерці
26.10.1980
Род дзейнасці
тэатразнаўца, крытык
Гады творчасці
1926–1940, 1950–1978
Жанр
артыкулы, нарысы
Узнагароды і прэміі
медаль

Модэль Міхась (Мендэль Моўшавіч) – беларускі крытык і тэатразнаўца.

Нарадзіўся 31 красавіка 1904 года ў аграгарадку Камень Лепельскага раёна ў сям'і адваката.

Скончыўшы ў 1921 годзе школу 2-й ступені ў Лепелі, працаваў старшынёй Лепельскага павятовага камітэта камсамола.

3 1921 года жыў у Мінску.

Вучыўся на медыцынскім (1922–1924) і педагагічным (1924–1926) факультэтах Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, але ніводны з іх не скончыў (сярод прычын была і хвароба).

Член Саюза пісьменнікаў Беларусі з 1934 года.

Працаваў у сферы партапарату: сакратаром аддзела агітацыі і прапаганды ЦК КПБ (1923–1925), рэдактарам Клімавіцкай акруговай газеты (1925–1926), дырэктарам Цэнтральнага партыйнага клуба ў Мінску (1927–1930), інструктарам аддзела культуры і прапаганды ЦК КПБ (1930–1932).

3 1932 года навуковы супрацоўнік Інстытута літаратуры і мастацтва АН БССР.

У 1935–1937 гг. узначальваў тэатральны аддзел Упраўлення па справах мастацтва пры Савеце Міністраў, адначасова (1932–1937) быў намеснікам галоўнага рэдактара газеты «Літаратура і мастацтва». 3 1937 года – літкансультант, у 1940–1941 гг. – адказны сакратар Саюза пісьменнікаў БССР.

У пачатку Айчыннай вайны эвакуіраваўся ў Тамбоў, потым – у Ташкент, дзе быў намеснікам дырэктара тэатра імя Ахунбаева.

У 1943–1944 гг. – дырэктар тэатра імя Маякоўскага ў Андзіжане (Узбекская ССР), у 1944–1948 – загадчык літаратурнай часткі тэатра оперы і балета ў Мінску, з 1945 года працаваў у рэдакцыі часопіса «Полымя», з 1949 – літсупрацоўнікам газеты «Літаратура і мастацтва».

У 1930-я гады прытрымліваўся апалагетычных, вульгарна-сацыялагізатарскіх поглядаў, у пасляваены час імкнуўся іх пазбягаць. Ваяўніча выступаў супраць твораў нацыянальнай беларускай тэматыкі (п'есы «Апраметная» В. Шашалевіча, «Кастусь Каліноўскі» Е. Міровіча, «Скарына, сын з Полацка» М. Грамыкі і іншых).

Літаратурную дзейнасць пачаў у 1926 годзе. Пісаў пра беларускія тэатры і драматургію: «Аб габрэйскай савецкай драматургіі, пра крытыку» (1933), «Аб дзяржаўным тэатры оперы і балета БССР» (1937), «Сучасная беларуская драматургія» (1946), «Зінаіда Броўская» (1978) і іншыя.

Аўтар зборніка артыкулаў «Тэатр і драматургія» (1935), брашуры «Л. П. Александроўская» (1945), кнігі нарысаў «Народныя артысты БССР» (1948).

Пісаў пад псеўданімамі М. Каменскі, М. Майсееў, М. Міхайлаў, М. Міхасеў; крыптанімамі М., М. М.

У перыяд кампаніі па барацьбе супраць касмапалітызму (канец 40-х гадоў) падвяргаўся крытычным нападкам у прэсе, з-за чаго ў 1940–1950 гг. нідзе не друкаваўся.

3 1962 года персанальны пенсіянер.

Узнагароджаны медалём.

Памёр 26 кастрычніка 1980 года.

 

ЛІТАРАТУРА

1. Модель Михаил (Мендель Мовшевич) // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2011. – Т. 2 : Витебская область : в 2 кн. – Кн. 2. – С. 142.

2. Модэль Міхась // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / рэдкал. І. Э. Багдановіч [і інш.]. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі 1994. – Т. 4 : Лазарук–Перкін. – С. 329–331.

3. Модэль Міхась (Мендэль Моўшавіч) // Культура Беларусі : энцыклапедыя : [у 6 т.] / рэдкал.: В. В. Калістратава [і інш.]. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 2014. – Т. 5 : Л–М. – С. 613.

4. Модэль Міхась (Мендэль Моўшавіч) // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск : БелЭн, 2000. – Т. 10 : Малайзія–Мугаджары. – С. 512.