Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Пачопка Янка

Дата нараджэння
08.11.1890
Месца нараджэння
Віленская губерня, Дзісенскі павет, в. Летнікі
Дата смерці
26.05.1977
Род дзейнасці
паэт, празаік, фалькларыст
Спецыялізацыя
літаратура
Жанр
вершы, апавяданні, казкі, паданні

Пачопка Янка (сапраўднае прозвішча і імя – Пачопка Іван Пятровіч; псеўданімы Башкір, Праваслаўны) нарадзіўся 8 лістапада 1890 года ў в. Летнікі Дзісенскага павета Віленскай губерні (зараз Глыбоцкі раён Віцебскай вобласці). Беларускі паэт, празаік, фалькларыст. У 1913 г. скончыў Варанецкую сельскагаспадарчую школу (цяпер у Пастаўскім раёне). Працаваў у Дэпартаменце земляробства Віленскай губерні. Па прапанове паслоў Грамады быў рэдактарам двухтыднёвіка «Праваслаўны беларус» (1925), які выдаваўся ў Варшаве. Працаваў аграномам (1939–1958). У 30-я гг. жыў на ўласнай гаспадарцы.

Літаратурную працу Я. Пачопка пачаў з вершаў. Вёска Летнікі, дзе нарадзіўся пісьменнік, была ўся населена Пачопкамі, дзялілася на два «канцы», якія па-вулічнаму называліся Башкіры і Вушлакі, таму адзін з псеўданімаў Я. Пачопкі – Башкір. Першы яго верш «Дудар» надрукаваны ў «Нашай Ніве» (1913). У 1912 г. з'явіўся пераклад з рускай мовы. Пісаў таксама прозу. Першае апавяданне «Злы лёс» апублікавана ў газеце «Савецкая Беларусь» (1921).

З малых гадоў Я. Пачопка збіраў і запісваў народныя казкі, паданні, з якіх потым нарадзілася кніга «Народныя казкі і апавяданні Дзісненшчыны», якая павінна была друкавацца ў выдавецтве Клецкіна. Аднак разгром Грамады прыпыніў дзейнасць выдавецтва. З друку выйшла толькі адна казка «Дурнішча» (1927). Вершы, народныя апавяданні, казкі, апрацаваныя Я. Пачопкам, друкаваліся на старонках дзіцячых часопісаў «Заранка», «Пралескі», у «Праваслаўным беларусе». Дзякуючы свайму гумарыстычнаму таленту, Я. Пачопка стала супрацоўнічаў з часопісам «Маланка», дзе друкаваў свае вершы і байкі пад псеўданімам Шкірба. Творы яго змяшчаліся таксама ў заходнебеларускіх часопісах «Калоссе», «Хрысціянская думка», газеце «Сялянская ніва».

У 20-я гг. у Вільні выйшлі яго кнігі на сельскагаспадарчую тэматыку: «Малочная карова: як яе выбраць, карміць і даглядаць», «Гародніцтва: як трэба гаспадарыць на гародзе, каб мець добрае ворыва», «Як выбраць добрага каня», «Пчолы і як вадзіць іх у рамовых вуллях».

Я. Пачопка быў блізкім сябрам і земляком беларускага мастака Я. Драздовіча, які зрабіў яго разны партрэт і малюнкі да яго кнігі «Пчолы...».

Памёр Я. Пачопка 26 мая 1977 года. Пахаваны ў в. Малінаўка Глыбоцкага раёна.

 

ЛІТАРАТУРА

1. Кожан, К. А. Янка Пачопка – паэт і аграном / К. А. Кожан // Памяць: Шаркаўшчынскі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал.: Л. М. Драбовіч [і інш.] ; уклад. Л. М. Лабачэўская ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : Белта, 2004. – С. 144.

2. Марачкіна, І. Паэт з вёскі Летнікі / І. Марачкіна // Літаратура і мастацтва. – 1991. – 11 студз. – С. 7.

3. Пачопка Янка // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / рэдкал.: І. Э. Багдановіч [і інш.]. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 1992. – Т. 2 : Верабей–Іваноў. – С. 510–511.

4. Рублеўскі, С. Як Васіль Пачопка надрэзаў помачы на штанах глабальнай дэмакратыі : [апавяданне] / С. Рублеўскі // Народнае слова. – 2004. – 29 крас. – С. 14.