Сімановіч Давід Рыгоравіч
Сімановіч Давід Рыгоравіч нарадзіўся 26 чэрвеня 1932 года ў г. Нароўля Гомельскай вобласці. Паэт, празаік, літаратуразнаўца, перакладчык, грамадскі дзеяч.
У гады Вялікай Айчыннай вайны разам з бацькамі знаходзіўся ў эвакуацыі ва Узбекістане, працаваў на бавоўніку ў Ферганскай вобласці. Пасля вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў сям'я вярнулася ў родныя мясціны. У 1950 годзе Давід Рыгоравіч скончыў Нараўлянскую сярэднюю школу і паступіў на філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта.
У 1955–1959 гг. працаваў настаўнікам рускай мовы і літаратуры ў Крынкаўскай сярэдняй школе Лёзненскага раёна, у 1960–1961 гг. – літсупрацоўнікам рэдакцыі газеты «Віцебскі рабочы», у 1961–1994 гг. – рэдактарам, старшым рэдактарам, загадчыкам аддзела мастацкіх перадач Камітэта па тэлебачанні і радыёвяшчанні Віцебскага абласнога выканаўчага камітэта. З 1971 па 1981 гг. Д. Сімановіч узначальваў Віцебскае абласное літаратурнае аб'яднанне і абласное аб'яднанне маладой творчай інтэлігенцыі «Вяснянка».
З 1960 года – член Саюза пісьменнікаў Беларусі.
Першы верш Давіда Сімановіча «Парк Победы» быў апублікаваны ў 1948 годзе ў газетах «Бальшавік Палесся» і «Зорька», а ў 1959 годзе выйшаў яго першы зборнік паэзіі «Весенняя сказка», прасякнуты пачуццём любові да роднай зямлі, працавітых сумленных людзей. З кожнай новай кнігай («Июнь-река», «Равноденствие», «Станция тревоги и любви», «Минуты», «Встречные поезда», «Силуэты дней» і інш.) узрастае грамадзянская значнасць твораў Д. Сімановіча. Радаснае ўспрыманне навакольнага свету спалучаецца з трывогай за лёс планеты, чалавека, якога хвалююць праблемы вайны і міру. Яго вершам уласцівы лірычнасць, лаканізм, дасціпнасць. Аўтарам было выдадзена больш за 30 кніг паэзіі і прозы, у якіх ён даследуе творчыя сувязі вядомых дзеячаў літаратуры і мастацтва з беларускім краем, дае лірычнае асэнсаванне жыцця роднай зямлі. Д. Сімановіч пісаў пра вядомых людзей, пра тых, хто звязаў свае жыццёвыя і творчыя шляхі з Беларуссю, Віцебскам. Пісьменнік умела выкарыстоўваў дакументальныя матэрыялы пры напісанні твораў пра А. Пушкіна, І. Лажэчнікава, У. Маякоўскага, А. Гайдара, Я. Купалу, Я. Коласа і інш. Шчырасцю вызначаюцца кнігі вершаў для дзяцей «Волшебный луг» і «Зелёный кузнечик». Аўтар тэлеп'ес «Яков Свердлов» (паст. у 1963), «Осенний букет» (1964), сцэнарыяў да тэлефільмаў «Молодость древнего города» (1964), «Баллада о красном кавалеристе» (1968), «Литературными маршрутами Витебщины» (1969), «Засталася душа яго тут» (1997).
Вершы Давіда Рыгоравіча перакладзены на беларускую, нямецкую, англійскую, французскую і іншыя мовы, некаторыя творы былі пакладзены на музыку кампазітарамі І. Лучанком, Б. Насоўскім, А. Гоманам і інш.
Прымаў удзел у III Усесаюзнай нарадзе маладых пісьменнікаў (1956), Днях савецкай літаратуры ў Горкаўскай вобласці (1977), Днях савецкай літаратуры ў Краснаярскім краі (1979), Днях савецкай літаратуры ў Прымор'і (1981), Днях савецкай літаратуры ва Узбекістане (1982).
Давід Сімановіч з'яўляўся аўтарам такіх праектаў, як «Адкрытыя ўрокі паэзіі ў школах» (1983), «Дні літаратуры, прысвечаныя Уладзіміру Караткевічу» (1986), «Пушкінскае свята паэзіі ў Віцебску» (1989), «Віцебскі дзень Уладзіміра Маякоўскага з лірычнымі адступленнямі ў мінулае і будучыню» (2002). Заснавальнік і аўтар міжнародных праектаў: «Шагалаўскія дні», «Шагалаўскія чытанні», «У гасцях у Марка і Бэлы». З'яўляўся старшынёй Шагалаўскага і Пушкінскага камітэтаў.
Узнагароджаны медалём «За доблесную працу. У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння У. І. Леніна», Ганаровай граматай Вярхоўнага савета БССР.
Давід Рыгоравіч Сімановіч – лаўрэат I прэміі Рэспубліканскага конкурсу, прысвечанага 150-годдзю з дня нараджэння А. С. Пушкіна, Шагалаўскай прэміі (1992), гарадской прэміі «Сузор'е муз» (1996), абласной прэміі імя. У. Караткевіча (2001).
Жыў у г. Віцебску.
Памёр Давід Рыгоравіч 9 мая 2014 года. У Віцебску паэту ўсталяваныя помнік і мемарыяльная дошка, праводзяцца вечары аўтарскай песні і паэзіі, прысвечаныя яго памяці.
ЛІТАРАТУРА
1. Алимова, Е. Дар поэта / Е. Алимова // Витебский проспект. – 2009. – 13 авг. – С. 2.
2. Алимова, Е. «Нанизываю стопки слов...» / Е. Алимова // Витебский проспект. – 2010. – 6 мая. – С. 6.
3. Алимова, Е. От сказки весенней до Ашкелона / Е. Алимова // Витебский проспект. – 2008. – 1 мая. – С. 4.
4. Алимова, Е. Поэт, влюбленный в человечество / Е. Алимова // Бюллетень Музея Марка Шагала / редкол.: Л. Хмельницкая, Д. Симанович. – Минск : Рифтур, 2008. – Вып. 15. – С. 38–42.
5. Алимова, Е. «Я людям передаю Энергию Доброты» / Е. Алимова // Витебский проспект. – 2009. – 25 июня. – С. 3.
6. Ганаровай граматай абласнога выканкама ўзнагароджаны паэт Сімановіч Давід Рыгоравіч // Народнае слова. – 2002. – 20 чэрв. – С. 2.
7. Голесник, С. Вечерние прогулки через годы / С. Голесник // Советская Белоруссия. – 2006. – 23 марта. – С. 10.
8. Давід Сімановіч // Беларускія пісьменнікі (1917–1990) : даведнік / склад. А. К. Гардзіцкі. – Мінск : Мастацкая літаратура, 1994. – С. 495–496.
9. Давид Симанович // Поэзия русского слова : антология современной русскоязычной поэзии Беларуси : в 2 т. / редкол.: В. В. Гниломедов [и др]. – Минск : Беларуская навука, 2019. – Т. 1. – С. 217–228.
10. Дроздова, Н. «Поэт – судьба, а не карьера» / Н. Дроздова // Віцьбічы = Витьбичи. – 2012. – 12 июля. – С. III. – (Прил.: Вечерний Витебск).
11. Ивченко, Л. Дорогами поэта / Л. Ивченко // Віцебскі рабочы. – 2012. – 11 февр. – С. 8.
12. «...И чем одарю я пространство, в котором растаю, как дым?...» // Віцьбічы = Витьбичи. – 2014. – 13 мая – С. 6.
13. Канторович, Б. Аура Давида / Б. Канторович // Витебский курьер. – 2003. – 14 нояб. – С. 4.
14. Конохова, Н. Витебские магниты поэта / Н. Конохова // Віцьбічы = Витьбичи. – 2010. – 26 июня. – С. 11.
15. Конохова, Н. Публичный дневник поэта / Н. Конохова // Віцьбічы = Витьбичи. – 2006. – 25 мая. – С. 19.
16. Крупица, Н. Душа его здесь / Н. Крупица // Віцьбічы = Витьбичи. – 2018. – 30 июня. – С. 11.
17. Крыклівец, А. Засталася душа яго тут... / А. Кріклівец, І. Воранава // Полымя. – 2018. – № 6. – С. 83–85.
18. Лучанок, І. Паэт, Грамадзянін / І. Лучанок // Культура. – 2014. – 17 мая. – С. 14.
19. Не стала Давіда Сімановіча: [некралог] // Наша слова. – 2014. – 14 мая. – С. 4.
20. Пастернак, Т. «Ходил по городу старый поэт» / Т. Пастернак // Витебские вести. – 2016. – 28 июня. – С. 5.
21. Пискунова, Т. Имею честь принадлежать... / Т. Пискунова // Сцяг Перамогі (Лёзна). – 2017. – 27 чэрв. – С. 6.
22. Рублевская, Л. Душа за облако цеплялась / Л. Рублевская // Советская Белоруссия. – 2014. – 13 мая. – С. 4.
23. Рублевский, С. У моря собранные камешки... / С. Рублевский // Народнае слова. – 2008. – 12 ліп. – С. 5.
24. Рублеўскі, С. Паэтычны ўзгорак Давіда Сімановіча / С. Рублеўскі // Народнае слова. – 2002. – 25 чэрв. – С. 5.
25. Салтук, А. І адбыўся паэт: да 75-годдзя Давіда Сімановіча / А. Салтук // Віцебскі рабочы. – 2002. – 25 чэрв. – С. 4.
26. Симанович, Д. Витебские прогулки с Давидом Симановичем / Д. Симанович ; беседовала Л. Рублевская // Советская Белоруссия. – 2012. – 23 июня. – С. 5.
27. Симанович, Д. Поэт, влюбленный в человечество / Д. Симанович ; беседовала Е. Алимова // Витебский проспект. – 2007. – 28 июня. – С. 2, 22.
28. Симанович Давид Григорьевич // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2011. – Т. 2 : Витебская область : в 2 кн. – Кн. 2. – С. 461.
29. Сімановіч Давід Рыгоравіч // Памяць: Віцебск : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі : у 2 кн. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; склад. А. І. Мацяюн ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭн, 2003. – Кн. 2. – С. 568.
30. Сіўко, Ф. У паэта – усё ад бога / Ф. Сіўко // Вечерний Витебск. – 2002. – 29 июня. – С. 2.
31. Соболевский, Д. «Дней разорванные звенья» / Д. Соболевский // Віцьбічы = Витьбичи. – 2014. – 21 июня. – С. 8.
32. Соловьева, Т. «Здесь осталась его душа...» / Т. Соловьева // Віцьбічы = Витьбичи. – 2017. – 20 мая. – С. 5.
33. Урупіна, Г. М. Сімановіч Давід / Г. М. Урупіна, В. У. Смольская // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / рэдкал.: І. Э. Багдановіч [і інш.] ; маст. рэд. В. Г. Загародні. – Мінск : БелЭн, 1995. – Т. 5 : Пестрак–Сяўрук. – С. 308–311.
34. Ципис, Н. Имею честь принадлежать...: (еврейская тема в творчестве Давида Симановича) / Н. Ципис // Мишпоха. – 2007. – № 21. – С. 129–136.
35. Чтобы помнили // Твой город (Витебск). – 2016. – 30 июня. – С. 8.
36. Шпаковская, Г. Последняя книга поэта / Г. Шпаковская // Витебские вести. – 2014. – 21 июня. – С. 11.
СПАСЫЛКІ
Давид Симанович: биобиблиографический указатель
Знаменитые люди Гомельщины – Симонович Давид Григорьевич
