Зарэцкі Міхась
Зарэцкі Міхась (сапраўднае прозвішча Касянкоў Міхаіл Яўхімавіч) – беларускі савецкі пісьменнік.
Нарадзіўся 20 лістапада 1901 года ў в. Высокі Гарадзец Талачынскага раёна.
Скончыў Аршанскае духоўнае вучылішча, вучыўся ў Магілёўскай духоўнай семінарыі (1915–1916), у Беларускім дзяржаўным універсітэце (1928).
Быў перапісчыкам у паўвайсковай часці, настаўнічаў на Магілёўшчыне, узначальваў валасное аб'яднанне настаўнікаў, валасны аддзел працаўнікоў асветы. У 1920–1926 гг. – палітработнік Чырвонай Арміі.
Творчую дзейнасць пачаў у 1922 годзе. Актыўны ўдзельнік літаратурна-грамадскага руху 20-х гадоў. Адзін з арганізатараў літаратурнага аб'яднання «Маладняк», пасля ўваходзіў у аб'яднанне «Полымя». У 1926–1927 гг. быў рэдактарам часопіса «Маладняк».
Член Саюза пісьменнікаў Беларусі з 1934 года.
Літаратурная творчасць
апавяданні: «У Саўках» (1922), «Пад сонцам» (1926), «Чаплюк», «Спакуса», «Бацькаў сын» – сцвярджэнне рэвалюцыйных пераўтварэнняў; «Ворагі», «Бель», «Кветка пажоўклая» – цікавіўся псіхалогіяй чалавека на пераломе гістарычных эпох жыцця;
зборнікі апавяданняў: «У віры жыцця» (1925) і «Пела вясна» (1925);
аповесць «Голы звер» (1926);
раманы: «Сцежкі-дарожкі» (1927), «Вязьмо» (1932);
нарысы: «Цені крывавай мінуўшчыны» (1927), «Падарожжа на новую зямлю» (1929), «Вясна 1930 года» (1930), «Лісты да знаёмага» (1931);
п'есы: «Віхор на балоце» (1928), «Белыя ружы» (1928–1929), «Сымон Карызна» (1935), «Ная» (1936) і іншыя;
кінасцэнарый «Пачатак шчасця».
У розныя перыяды творчасці выступаў як крытык. Напісаў артыкулы «Два экзамены» (да пытання аб тэатральнай крытыцы, 1928), «Размова незвычайнае шчырасці» (1932), «Падарожжа на новую зямлю» (1929), «Крывічы» («Полымя», 1929, № 4) і іншыя.
На беларускую мову пераклаў раманы «Цэмент» Ф. Гладкова (1930), «Прыгоды ўдалага ваякі Швейка ў сусветную вайну» Я. Гашака (ч. 1, 1931).
У 1937 годзе быў рэпрэсаваны. Рэабілітаваны ў 1957 годзе.
Памёр 29 кастрычніка 1937 года.
ЛІТАРАТУРА
1. Буракова, Т. Знакаміты зямляк / Т. Буракова // Голас Сенненшчыны. – 2016. – 29 сак. – С. 4.
2. Дулеба, Г. І. Радзіма Зарэцкага Міхася (Высокі Гарадзец) / Г. І. Дулеба // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Віцебская вобласць / рэдкал.: С. В. Марцэлеў [і інш.]. – Мінск : БелСЭ імя П. Броўкі, 1985. – С. 413.
3. Карніловіч, Э. «Пела вясна...» / Э. Карніловіч // Наша Талачыншчына. – 2013. – 10 жн. – С. 5.
4. Максімовіч, В. Праблематыка апавяданняў Міхася Зарэцкага 1920-х гг. / В. Максімовіч // Роднае слова. – 2010. – № 10. – С. 25–29.
5. Міхась Зарэцкі // Памяць: гісторыка-дакументальная хроніка Талачынскага раёна / рэдкал.: І. П. Шамякін [і інш.] ; мастак А. М. Хількевіч. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 1988. – С. 642–643.
6. Мушинский, М. И. Зарецкий Михась / М. И. Мушинский // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2010. – Т. 2 : Витебская область : в 2 кн. – Кн. 1. – С. 447.
7. Мушинский, М. И. Зарецкий Михась / М. И. Мушинский // Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.] / редкол.: Г. П. Пашков [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2006. – Т. 3 : Герасименко–Картель. – С. 616–617.
8. Мушынскі, М. І. Зарэцкі Міхась / М. І. Мушынскі // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск : БелЭн, 1998. – Т. 6 : Дадаізм–Застава. – С. 542.
9. Мушынскі, М. І. Зарэцкі Міхась / М. І. Мушынскі // Культура Беларусі : энцыклапедыя : [у 6 т.] / рэдкал.: У. Ю. Аляксандраў [і інш.]. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 2013. – Т. 4 : З–Л. – С. 47.
10. Мушынскі,М. І. Праўдзівая гісторыя жыцця і творчасці Міхася Зарэцкага / М. І. Мушынскі. – Мінск : Беларуская навука, 2005. – 340 с.
11. Пахомчык, Н. Бяда Зарэцкага / Н. Пахомчык // Літаратура і мастацтва. – 2011. – 18 лістап. – С. 1.
12. Пятрова, Н. Сінаніміка ў творах Міхася Зарэцкага / Н. Пятрова // Роднае слова. – 2006. – № 10. – С. 27–30.
13. Талант яркий, самобытный // Моя Толочинщина: страницы истории / А. Шнейдер. – 2-е изд, с изм. – Минск : Бизнесофсет, 2006. – С. 138–139.
14. Чыгрын, І. П. Зарэцкі Міхась / І. П. Чыгрын // Беларускія пісьменнікі : біябібліяграфічны слоўнік : у 6 т. / рэдкал.: І. Э. Багдановіч [і інш.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 1993. – Т. 2 : Верабей–Іваноў. – С. 502–503.
СПАСЫЛКІ
