Фамін Аляксандр Аляксандравіч
Фамін Аляксандр Аляксандравіч нарадзіўся 12 (11) ліпеня (жніўня) 1868 года ў Віцебску. Педагог, гісторык літаратуры, бібліятэчны і музейны дзеяч. Заснавальнік і першы дырэктар Дзяржаўнай тэатральнай бібліятэкі пры Малым тэатры (зараз – Расійская дзяржаўная бібліятэка мастацтваў).
У 1887 годзе, скончыўшы Рыжскую Аляксандраўскую гімназію, паступіў на славеснае аддзяленне гісторыка-філалагічнага факультэта Імператарскага Маскоўскага ўніверсітэта. Скончыў яго ў 1892 годзе з дыпломам першай ступені і залатым медалём, застаўся пры кафедры рускай славеснасці для падрыхтоўкі да прафесарскага звання.
З 1888 года выкладаў рускую мову, геаграфію і арыфметыку ў Строганаўскім цэнтральным вучылішчы тэхнічнага малявання, у 1889–1894 гг. і 1897–1903 гг. адначасова займаў пасады памочніка захавальніка музея і загадчыка бібліятэкі вучылішча.
З 1899 года чытаў публічныя лекцыі па драматургіі ў Маскве, Санкт-Пецярбургу і правінцыяльных гарадах. У 1906–1908 гг. займаў пасаду акруговага інспектара Рыжскай навучальнай акругі. У 1908 годзе арганізаваў паездку на востраў Рухна ў Балтыйскім моры, дзе сабраў калекцыю прадметаў культуры і побыту шведаў (прадметы, знойдзеныя ў экспедыцыі, захоўваюцца ў Расійскім этнаграфічным музеі і Музеі антрапалогіі і этнаграфіі імя Пятра Вялікага Расійскай акадэміі навук).
У 1903–1913 гг. кіраваў дзейнасцю камерцыйных вучылішч у Варшаве, Сімферопалі, Санкт-Пецярбургу. У 1913–1921 гг. служыў на розных пасадах у Расійскім таварыстве Чырвонага Крыжа.
У 1915 годзе абараніў дысертацыю на ступень магістра ў Петраградскім універсітэце і пачаў выкладчыцкую дзейнасць на пасадзе прыват-дацэнта кафедры рускай мовы і літаратуры ўніверсітэта (1915–1918). У красавіку 1918 года быў прыняты ў званні прыват-дацэнта на кафедру рускай мовы і літаратуры гісторыка-філалагічнага факультэта Маскоўскага ўніверсітэта.
У 1919–1920 гг. – прафесар кафедры славеснасці гуманітарнага факультэта Кастрамскога дзяржаўнага рабоча-сялянскага ўніверсітэта, працаваў над стварэннем універсітэцкай бібліятэкі. У жніўні 1920 года А. А. Фамін арганізаваў агульнаадукацыйныя падрыхтоўчыя курсы пры Маскоўскім дзяржаўным універсітэце.
З верасня 1920 года Аляксандр Фамін пачаў чытаць лекцыі па гісторыі рускай літаратуры і тэатра на драматычных курсах пры Акадэмічным Малым тэатры. Яму таксама было даручана арганізаваць пры іх бібліятэку, урачыстае адкрыццё якой адбылося 24 мая 1922 года. У 1922–1929 гг. А. А. Фамін загадваў аддзяленнем хатняга побыту Спецыяльнага гістарычнага разраду Дзяржаўнага гістарычнага музея.
У 1926–1928 гг. кіраваў у Судаку працай Маскоўскай даследчай групы, арганізаваў на тэрыторыі крэпасці ў будынку былой мячэці археалагічны музей і бібліятэку.
Сферай навуковых інтарэсаў А. А. Фаміна была руская літаратура і грамадская думка XVIII–XIX стст. Першай яго працай было даследаванне рускай камедыі канца XVIII ст. на аснове твораў малавядомых і забытых пісьменнікаў. Многія гады займаўся вывучэннем архіва сям'і Тургенева. Падрыхтаваў да друку перапіску братоў Тургеневых з В. А. Жукоўскім. Надрукаваў артыкулы «Становішча рускай жанчыны ў сям'і і грамадстве паводле твораў А. М. Астроўскага» (1899) і «Артысты, публіка і тэатр у А. М. Астроўскага» (1901).
Памёр Аляксандр Аляксандравіч 11 снежня 1929 года. Пахаваны ў Маскве.
ЛІТАРАТУРА
1. Фамін Аляксандр Аляксандравіч // Асветнікі зямлі Беларускай, X – пачатак XX ст. : энцыклапедычны даведнік / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; маст. У. М. Жук. – 2-е выд. – Мінск : БелЭн, 2006. – С. 446.
2. Фамін Аляксандр Аляксандравіч // Імёны. Асобы. Лёсы: ураджэнцы Віцебшчыны ў далёкім і блізкім замежжы / М. П. Кузьміч, М. І. Сцепаненка. – Мінск : Літаратура і мастацтва, 2012. – С. 290.
3. Фамін Аляксандр Аляксандравіч // Нашы землякі ў далёкім і блізкім замежжы : біяграфічны даведнік / М. П. Кузьміч, М. І. Сцепаненка. – Віцебск : Віцебская абласная друкарня, 2007. – С. 171.