Гарбук Генадзь Міхайлавіч
Гарбук Генадзь Міхайлавіч нарадзіўся 24 ліпеня 1934 года ў в. Глыбачка. Беларускі акцёр. Народны артыст Беларусі. Скончыў Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут (1958). Ён быў выпускніком легендарнага тэатральнага рэжысёра і педагога, народнага артыста БССР Дзмітрыя Арлова. Працаваў у Беларускім тэатры імя Якуба Коласа, з 1962 года – у Нацыянальным тэатры імя Янкі Купалы.
Мастацтву акцёра ўласцівы моцны тэмперамент, глыбокае псіхалагічнае спасціжэнне характараў. Ён валодаў вельмі шырокім акцёрскім дыяпазонам. Яму падуладны былі і глыбока драматычныя, псіхалагічныя, і востра-характарныя вобразы. Г. М. Гарбук – майстар яркай сцэнічнай дэталі, гратэску. Найбольш яркія характары стварыў у нацыянальным рэпертуары: Васіль (спектакль і тэлевізійная пастаноўка «Людзі на балоце» І. Мележа), Сымон («Раскіданае гняздо» Янкі Купалы), Зёлкін («Хто смяецца апошнім» К. Крапівы), Яўмень («Ажаніцца – не журыцца» М. Чарота і Далецкіх), Клёпкін, Прокусаў («Пагарэльцы», «Верачка» А. Макаёнка), Андрэй Буслай («Парог» А. Дударава).
Імкненнем да арыгінальнай інтэрпрытацыі пазначаны ролі Гарбука ў класічным і сучасным рэпертуары: Акцёр («На дне» М. Горкага), Ціхан («Навальніца», А. Астроўскага), Добчынскі («Рэвізор» М. Гогаля), Бярозкін («Залатая карэта» Л. Лявонава), Кэлін («Святая святых» І. Друцэ) і інш.
Здымаўся ў тэлевізійных пастаноўках («Трэцяе пакаленне», «Трывожнае шчасце», «Завеі, снежань», «Плач перапёлкі», «Крыло цішыні») і ў кіно («Людзі на балоце», «Подых навальніцы», «Белыя росы», «Чорны замак Альшанскі») і інш.
У кінематографе Генадзя Гарбука праславіла роля Петрака ў знакамітым фільме «Знак бяды», які Міхаіл Пташук зняў паводле аднайменнага твора Васіля Быкава. На Міжнародным кінафестывалі ў Заграбе (Югаславія) акцёр атрымаў прыз за лепшую мужчынскую ролю ў гэтай карціне. Тады фільм быў адзначаны мноствам узнагарод. Акрамя таго, «Знак бяды» ўвайшоў у спіс 10 самых лепшых фільмаў пра вайну Лонданскага музея кінамастацтва.
У апошнія гады Генадзь Гарбук працягваў выходзіць на сцэну Купалаўскага тэатра: Мікіта («Вечар» А. Дударава), Ціхан Пратасавіцкі («Пінская шляхта» В. Дуніна-Марцінкевіча), Еўдакім Захаравіч Жыгалаў («Вяселле» А. Чэхава), Чарнушка («Людзі на балоце» І. Мележа), Андрэй Сцяпанавіч («Каханне як мілітарызм» П. Гладзіліна) і інш.
Генадзь Міхайлавіч Гарбук – лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (1966) і Дзяржаўнай прэміі СССР (1984) за тэлеверсію і мастацкі фільм «Людзі на балоце» паводле І. Мележа. Узнагароджаны ордэнам Дружбы народаў (1984), медалём Ф. Скарыны (1995). У 2010 годзе стаў уладальнікам вышэйшай узнагароды Беларускага саюза тэатральных дзеячаў «Крыштальная Паўлінка».
Памёр Генадзь Міхайлавіч Гарбук 7 лютага 2018 года.
ЛІТАРАТУРА
1. Аўсяннікаў, Г. С. «Не трэба быў яму той Рычард...» / Г. С. Аўсяннікаў ; занатавала Ж. Лашкевіч // Мастацтва. – 2018. – № 2. – С. 37.
2. Бунцэвіч, Н. Верны сцэне да апошняга / Н. Бунцэвіч // Культура. – 2018. – 10 лют. – С. 6–7.
3. Варанько, К. У Тэатры – Чалавек... // Літаратура і мастацтва. – 2009. – 24 ліп. – С. 1.
Да 75-годдзя народнага артыста Беларусі Г. Гарбука.
4. Гарбук, Г. «Любоў вернецца да вас сто разоў» // Настаўніцкая газета. – 2009. – 21 крас. – С. 4.
Гутарка з народным артыстам БССР, які больш за 40 гадоў працуе ў Нацыянальным акадэмічным драматычным тэатры імя Янкі Купалы.
5. Гарбук, Г. Людзі на экране, або Як не быць аднолькавым // Культура. – 2009. – 14–20 лістап. – С. 1, 3.
Гутарка з народным артыстам Беларусі, ураджэнцам Ушацкага р-на, які ўзнагароджаны спецыяльным прызам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь «За захаванне і развіццё традыцый духоўнасці ў кінамастацтве».
6. Гарбук, Г. Мелодии его судьбы // СБ. Беларусь сегодня. – 2009. – 26 сент. – С. 7.
Театральные роли Геннадия Гарбука.
7. Гарбук, Г. Юбілей. Прыемная рэч у двух актах // Культура. – 2009. – 1–7 жніўня. – С. 6.
Размова з акцёрам Купалаўскага тэатра Г.М. Гарбуком пра шлях у тэатральнае і кінамастацтва.
8. Гарбук, Г. М. Геннадий Гарбук – йог со стажем // Белорусская нива. – 2009. – 21 нояб. – С. 6.
Беседа с народным артистом Беларуси, лауреатом Государственной премии БССР, уроженцем Ушачского района.
9. Гарбук, Г. М. «З кожнай новай узнагародай адказнасць перад гледачамі толькі павялічваецца» // Рэспубліка. – 2009. – 19 лістап. – С. 8.
Гутарка з народным артыстам Беларусі, ураджэнцам Ушацкага раёна, які атрымаў спецыяльны прыз «За развіццё традыцый духоўнасці ў кінамастацтве».
10. Гарбук, Г. М. Генадзь Гарбук: «Я і сёння згадзіўся б на ролю Васіля...» / Г. М. Гарбук ; гутарыў А. Каско // Звязда. – 2012. – 23 кастр. – С. 1, 5.
Гутарка з народным артыстам Беларусі, ураджэнцам Ушацкага раёна.
11. Гарбук, Г. М. «Хадзілі чуткі, вам увесь Парыж апладзіраваў» / Г. Гарбук ; гутарыла Н. Бунцэвіч // Культура. – 2014. – 9 жн. – С. 6.
Гутарка з народным артыстам Беларусі пра яго жыццё і творчасць.
12. Гарбук Генадзь Міхайлавіч // Памяць : гісторыка-дакументальная хроніка Ушацкага раёна / рэдкал. Г. К. Кісялёў [і інш.]. – Мн., 2003. – С. 550.
13. Гарбук Генадзь Міхайлавіч // Тэатральная Беларусь : энцыклапедыя : у 2 т. / рэдкал. Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мн., 2002. – Т. 1. – С. 251.
14. Гарманічнасць па-беларуску // Звязда. – 2014. – 24 ліп. – С. 3.
Да 80-годдзя з дня нараджэння народнага артыста Беларусі, ураджэнца Ушацкага раёна Генадзя Міхайлавіча Гарбука.
15. Гнілазуб, В. Шчыры беларус з Ушаччыны : сёння спаўняецца 80 гадоў народнаму артысту Беларусі Генадзю Гарбуку / В. Гнілазуб // Сельская газета. – 2014. – 24 июля. – С. 14.
16. Горецкая, М. Мысль, только мысль / М. Горецкая // Советская Белоруссия. – 1980. – 17 дек.
17. Камаркова, В. У гонар знакамітых выпускнікоў / В. Камаркова // Патрыёт (Ушачы). – 2019. – 26 верас. – С. 1, 4.
18. Караленка, В. «Мой самы адказны экзамен» / В. Караленка // Патрыёт (Ушачы). – 2014. – 27 жн. – С. 1, 3.
У районным Доме культуры г. п. Ушачы адбылася творчая вечарына Г. М. Гарбука.
19. Крывашэева, Н. Характар Чалавека // Народная газета. – 2009. – 25 ліп. – С. 5,7.
Ілюстраваныя старонкі жыцця і лёсу народнага артыста Беларусі Г.М. Гарбука.
20. Мінчукова, А. Песні яго жыцця // Літаратура і мастацтва. – 2009. – 9 кастр. – С. 3.
Творчая вечарына народнага артыста Беларусі, ураджэнца в. Глыбачка Ушацкага раёна Генадзя Міхайлавіча Гарбука адбылася ў Нацыянальным акадэмічным тэатры імя Я. Купалы.
21. Саенкова, Л. Народный / Л. Саенкова // Советская Белоруссия. – 2014. – 7 авг. – С. 14.
22. Свірко, І. Бывайце, мэтр: не стала патрыярха Купалаўскага тэатра Генадзя Гарбука / І. Свірко // Рэспубліка. – 2018. – 9 лют. – С. 15.
23. Свірко, І. З кожнай роляй гатовы вучыцца нанова / І. Свірко // Рэспубліка. – 2014. – 24 ліп. – С. 10.
Пра творчы шлях народнага артыста Беларусі, ураджэнца Ушаччыны Генадзя Міхайлавіча Гарбука.
24. Сильванович, О. Геннадий Гарбук. Наша легенда / Олег Сильванович // На экранах. – 2014. – № 5. – С. 24.
О белорусском актере Г. Гарбуке.
25. Станюта, А. Такім артыст робіць сабе сам / А. Станюта // Патрыёт (Ушачы). – 1979. – 15 снеж.
26. Цялятка, А. З любоўю і ўдзячнасцю / А. Цялятка // Витебские вести. – 2014. – 26 авг. – С. 3.
27. Яркая встреча с артистом // Полацкі веснік. – 2016. – 29 крас. – С. 14.