Гурын Валерый Мікалаевіч
Гурын Валерый Мікалаевіч нарадзіўся 30 студзеня 1938 года ў Віцебску ў сям'і інжынера. Вучоны ў галіне фізіялогіі чалавека і жывёл. Доктар медыцынскіх навук, прафесар, член Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, замежны член Расійскай акадэміі медыцынскіх навук.
Пасля заканчэння сярэдняй школы ў 1955 годзе паступіў на лячэбны факультэт Віцебскага медыцынскага інстытута, які скончыў у 1961 годзе. Па накіраванні працаваў намеснікам галоўнага ўрача па санітарна-эпідэмічнай рабоце Браслаўскага раёна. У 1962–1963 гг. – урач-ардынатар вочнага аддзялення Мінскай абласной бальніцы. У 1963 годзе паступіў у аспірантуру пры кафедры нармальнай фізіялогіі Мінскага медыцынскага інстытута. Вучоба ў аспірантуры скончылася ў 1966 годзе абаронай кандыдацкай дысертацыі на тэму «Участие аскорбиновой кислоты в механизмах регуляции интероцептивных обменных гомеостагических реакций (связь с активностью гипофизарно-адренокортикальной системы)». У 1966–1971 гг. В. М. Гурын – асістэнт, а ў 1971–1973 гг. – дацэнт кафедры нармальнай фізіялогіі Мінскага медыцынскага інстытута. У 1973 годзе быў прызначаны загадчыкам кафедры. У гэтым жа годзе Валерый Мікалаевіч абараніў доктарскую дысертацыю на тэму «Холинергические механизмы регуляции обмена свободных жирных кислот».
У 1974 годзе В. М. Гурыну было прысвоена званне прафесара. З 1984 года В. М. Гурын працаваў дырэктарам Інстытута фізіялогіі Акадэміі навук БССР. У 1986 годзе ён быў абраны членам-карэспандэнтам Акадэміі навук БССР. З 1991 года адначасова загадваў і кафедрай фізіялогіі чалавека і жывёл Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1994 годзе быў абраны акадэмікам Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, а з 1995 года – акадэмікам-сакратаром аддзялення медыка-біялагічных навук Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.
У 1996 годзе В. М. Гурын быў узнагароджаны Дзяржаўнай прэміяй Рэспублікі Беларусь у галіне навукі і тэхнікі, а ў 1998 годзе яму было прысвоена ганаровае званне «Заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь».
Валерый Мікалаевіч Гурын – аўтар шматлікіх прац па праблемах тэрмарэгуляцыі і сістэмнай рэгуляцыі метабалічных працэсаў. Пасля аварыі на Чарнобыльскай АЭС пад яго кіраўніцтвам праводзіліся даследаванні, накіраваныя на вывучэнне магчымасцей карэкцыі змяненняў, выкліканых у арганізме дзеяннем іянізавальнай радыяцыі ў малых дозах, з выкарыстаннем імунамадулятараў і рэгуляторных пептыдаў. Шырокае кола навуковых інтарэсаў акадэміка В. М. Гурына, глыбокае тэарэтычнае абгрунтаванне новых уяўленняў і канцэпцый, стварэнне навуковай школы ў рэспубліцы прынеслі яму заслужанае прызнанне сярод спецыялістаў. За цыкл работ «Механизмы терморегуляции в норме и патологии» ў 1996 годзе яму была прысуджана Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь.
За навуковыя заслугі В. М. Гурын узнагароджаны Анохінскім медалем, памятным сярэбраным Паўлаўскім медалем Міжнароднай акадэміі навук, залатым Паўлаўскім медалем (да 100-годдзя прысуджэння І. П. Паўлаву Нобелеўскай прэміі).
Памёр Валерый Мікалаевіч 1 верасня 2007 года. Пахаваны ў Мінску.
ЛІТАРАТУРА
1. Гурин Валерий Николаевич // Национальная академия наук Беларуси: персональный состав, 1928–2015 / сост.: Т. С. Буденкова [и др.]. – Минск : Беларуская навука, 2016. – С. 82–83.
2. Гурин Валерий Николаевич // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2010. – Т. 2 : Витебская область : в 2 кн. – Кн. 1. – С. 347.
3. Гурин Валерий Николаевич // Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.] / редкол.: Г. П. Пашков [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2006. – Т. 3 : Герасименко–Картель. – С. 282.
4. Гурин Валерий Николаевич // Ученые-уроженцы Витебщины – для инновационной Беларуси / А. В. Русецкий, Н. К. Толочко. – Витебск : ВГУ им. П. М. Машерова, 2007. – С. 47–49.
5. Улащик, В. С. Академик В. Н. Гурин: творческий портрет / В. С. Улащик // Здравоохранение. – 2008. – № 1. – С. 59–62.
СПАСЫЛКІ
Национальная академия наук Беларуси – Гурин Валерий Николаевич
Белорусский государственный университет. Биологический факультет – Гурин Валерий Николаевич
Белорусский государственный медицинский университет – Гурин Валерий