Сабольшчыкаў Васіль Іванавіч нарадзіўся 25 студзеня 1913 года ў Віцебску. Бібліятэказнаўца і архітэктар Імператарскай публічнай бібліятэкі. Ганаровы член Імператарскай Акадэміі мастацтваў.

Пасля заканчэння мясцовай гімназіі служыў у Віцебскім губернскім праўленні. У 1830 годзе В. Сабольшчыкаў перайшоў на службу ў канцылярыю Санкт-Пецярбургскай Рымска-каталіцкай духоўнай калегіі, дзе працаваў пісарам. У вольны час Васіль Іванавіч самастойна вывучаў замежныя мовы, чытаў навуковыя кнігі. Пасля доўгіх намаганняў трапіў на службу ў канцылярыю Імператарскай публічнай бібліятэкі, з якой і звязана ўся яго далейшая дзейнасць да самай смерці.

Адначасова Васіль Сабольшчыкаў наведваў класы Акадэміі мастацтваў і вывучаў там архітэктуру. Паводле яго праекта была створана чытальная зала – адна з самых значных у тагачаснай Еўропе. Пасля пажараў 1862 года, ён капітальна перабудаваў амаль увесь будынак бібліятэкі.

Намаганнямі Васіля Іванавіча ў бібліятэцы быў арганізаваны сектар замежных твораў пра Расію. Пасля паездкі за мяжу, у 1858 годзе, І. Сабольшчыкаў выдаў працу «Агляд вялікіх бібліятэк у Еўропе...» (1860), у якой распрацаваў найлепшы спосаб утрымання і каталагізацыі кнігасховішчаў і прапанаваў вельмі зручную сістэму, якая была ўведзена ў Публічнай бібліятэцы. У кнізе «Пячное майстэрства», выдадзенай у 1865 годзе, прапанаваў новыя канструкцыі пячэй, мадэлі якіх былі высока ацэнены на Парыжскай сусветнай выстаўцы 1867 года. У 1870 годзе Васіль Іванавіч Сабольшчыкаў надрукаваў разважанні пра тое, што трэба рабіць у дамах, каб пазбегнуць вільготнасці. У часопісах і газетах друкаваў артыкулы і нататкі, у якіх папулярызаваў архітэктурныя звесткі пра паляпшэнне зручнасці жылля ва ўмовах паўночнага клімату.

У апошнія гады жыцця працаваў архітэктарам і захавальнікам аддзела прыгожых мастацтваў Публічнай бібліятэкі. Паводле яго праекта ў 1872 годзе была пабудавана Рымска-каталіцкая каністорыя з царквой у раманскім стылі (Санкт-Пецярбург).

Памёр Васіль Іванавіч 31 кастрычніка 1972 года.

ЛІТАРАТУРА

1. Васіль Іванавіч Сабальшчыкоў // Беларускі Пецярбург / М. В. Нікалаеў. – СПб. : Агенство ВиТ-принт, 2009. – С. 161.

2. Голубева, О. Д. Первый хранитель отделения «Россика» / О. Д. Голубева // Библиография. – 2003. – № 4. – С. 118–125.

3. Карлюкевіч, А. Сабольшчыкаў Васіль Іванавіч / А. Карлюкевіч // Сузор'е беларускага памежжа: беларусы і народжаныя ў Беларусі ў суседніх краінах : энцыклапедычны даведнік / [рэдкал.: А. Мальдзіс і інш. ; адказ. за вып. І. Чакалаў]. – Мінск : Энциклопедикс, 2014. – С. 426.

4. Майорова, Л. Г. У истоков Российской национальной библиотеки: фрагмент биобиблиографического указателя «Библиотека и библиотечное дело в жизни великих людей» / Л. Г. Майорова // Молодые в библиотечном деле. – 2019. – № 4. – С. 41–65.

5. Маслыка, Г. А. Сабольшчыкаў Васіль Іванавіч / Г. А. Маслыка // Асветнікі зямлі Беларускай: X – пачатак XX ст. : энцыклапедычны даведнік / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; маст. У. М. Жук. – 2-е выд. – Мінск : БелЭн, 2006. – С. 361–362.

6. Подлипский, А. Библиотечная кража / А. Подлипский // Витебский проспект. – 2011. – 25 авг. – С. 6.

7. Подлипский, А. Похищенное везли на семи возах / А. Подлипский // Народнае слова. – 2006. – 12 снеж. – С. 8.

8. Сабольшчыкаў Васіль Іванавіч // Імёны. Асобы. Лёсы: ураджэнцы Віцебшчыны ў далёкім і блізкім замежжы / М. П. Кузьміч, М. І. Сцепаненка. – Мінск : Літаратура і мастацтва, 2012. – С. 244.

9. Сабольшчыкаў Васіль Іванавіч // Нашы землякі ў далёкім і блізкім замежжы : біяграфічны даведнік / М. П. Кузьміч, М. І. Сцепаненка. – Віцебск : Віцебская абласная друкарня, 2007. – С. 143.

10. Собольщиков В. И. // Витебская Александровская гимназия (1808–1918): страницы истории и выпускники / А. М. Подлипский. – Витебск : Витебская областная типография, 1994. – С. 29.

СПАСЫЛКІ

 В. И. Собольщиков – библиотековед и архитектор Императорской Публичной библиотеки

 Родился русский библиотековед и архитектор Василий Иванович Собальщиков

 Российская национальная библиотека – История в лицах – Собольщиков Василий Иванович