Смірын Маісей Мендзелевіч
Смірын Маісей Мендзелевіч нарадзіўся 4 лістапада 1895 года ў г. Дзісна Дзісенскага павета Віленскай губерні (зараз Мёрскі раён). Вучоны-гісторык. Доктар гістарычных навук, прафесар.
У Дзісне атрымаў першапачатковую адукацыю, скончыў гімназію. Пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі працаваў загадчыкам раённага аддзела народнай адукацыі на Смаленшчыне, адначасова з'яўляўся выкладчыкам у працоўнай школе. У 1921 годзе Маісей Смірын паступіў у Смаленскі інстытут народнай адукацыі, але потым перавёўся на факультэт грамадскіх навук Маскоўскага ўніверсітэта. Захапленне гісторыяй выклікала ў яго жаданне прадоўжыць адукацыю ў аспірантуры на кафедры ўсеагульнай гісторыі Расійскай Акадэміі навук. У 1930–1934 гг. працаваў выкладчыкам усеагульнай гісторыі ў педагагічным інстытуце ў г. Горкі.
Першыя навуковыя артыкулы з'явіліся ў 1927 годзе. Асноўная тэма навуковай дзейнасці – гісторыя рэфармацыі і сялянскай вайны ў Германіі XVI ст. У 1935–1940 гг. М. Смірын узначальваў кафедры ўсеагульнай гісторыі ў Маскоўскім педінстытуце імя У. I. Леніна і педагагічным інстытуце імя К. Лібкнехта. 3 1938 года Маісей Мендзелевіч займаў пасаду старшага навуковага супрацоўніка сектара гісторыі сярэдневякоўя Інстытута гісторыі Акадэміі навук СССР. 3 1938 года – дацэнт, з 1946 года – прафесар кафедры гісторыі сярэдневякоўя Маскоўскага ўніверсітэта. З'яўляўся адказным сакратаром навуковага зборніка «Сярэдневякоўе». У 1947 годзе пабачыла свет фундаментальная праца «Народная рэфармацыя Томаса Мюнцара і Вялікая сялянская вайна», якая потым была перакладзена на польскую, нямецкую і 5-я глава на італьянскую мовы. У 1952 годзе выйшла яшчэ адна кніга – «Нарысы гісторыі палітычнай барацьбы ў Германіі перад Рэфармацыяй», якая таксама была перакладзена на нямецкую мову. Асобнай брашурай у ГДР выйшла «Гістарыяграфія Вялікай сялянскай вайны».
М. М. Смірын з'яўляўся аўтарам шматлікіх артыкулаў, прысвечаных Германіі, у разнастайных энцыклапедыях як у СССР, так і за мяжой. Ён прымаў удзел у напісанні і рэдагаванні шэрагу падручнікаў па гісторыі сярэдневякоўя. Яго навуковыя працы перакладаліся нават на венгерскую мову. Адна з апошніх кніг «Да гісторыі ранняга капіталізму ў Германіі» выйшла ў 1969 годзе.
У 1947 годзе за высокія навуковыя дасягненні Маісей Мендзелевіч быў адзначаны Дзяржаўнай прэміяй II ступені, а ў ГДР атрымаў ганаровае званне «доктар філасофіі». Таксама ён быў узнагароджаны ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга і шматлікімі медалямі.
Памёр Маісей Мендзелевіч 20 мая 1975 года.
ЛІТАРАТУРА
1. Ермалёнак, В. Гісторык з Дзісны: Маісей Мендзелевіч Смірын (1895–1975) / В. Ермалёнак // Сцяг працы (Міеры). – 1998. – 11 жн. – С. 2.
2. Смірын Маісей Мендэлевіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск : БелЭн, 2002. – Т. 15 : Следавікі–Трыо. – С. 58.
3. Смірын Маісей Мендзелевіч // Імёны. Асобы. Лёсы: ураджэнцы Віцебшчыны ў далёкім і блізкім замежжы / М. П. Кузьміч, М. І. Сцепаненка. – Мінск : Літаратура і мастацтва, 2012. – С. 264–265.
4. Смірын Маісей Мендзелевіч // Нашы землякі ў далёкім і блізкім замежжы : біяграфічны даведнік / М. П. Кузьміч, М. І. Сцепаненка. – Віцебск : Віцебская абласная друкарня, 2007. – С. 156.
5. Смірын Маісей Мендзелевіч // Памяць: Міёрскі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал.: Г. М. Маняк [і інш.] ; уклад. Л. А. Матэленак ; рэд. В. І. Марціновіч ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : Беларуская навука, 1998. – С. 538–539.
СПАСЫЛКІ
