Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Вышалескі Сяргей Мікалаевіч

Дата нараджэння
01.11.1874
Месца нараджэння
Віцебская вобласць, Шумілінскі раён, г. п. Обаль
Дата смерці
14.01.1958
Род дзейнасці
эпізаатолаг
Навуковая ступень
доктар ветэрынарных навук
Навуковае званне
прафесар (1924)
Навуковае званне
акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук БССР (1928)
Узнагароды і прэміі
Заслужаны дзеяч навукі СССР (1940)
Дзяржаўная прэмія СССР (1941)
ордэн Леніна – двойчы
ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга
ордэн «Знак Пашаны»
медалі

Вышалескі Сяргей Мікалаевіч нарадзіўся 1 лістапада 1874 года ў г. п. Обаль Шумілінскага раёна.

Акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук БССР (1928), прафесар (1924), ганаровы член Усесаюзнай акадэміі сельскагаспадарчых навук і лесаводства (1956). Заслужаны дзеяч навукі СССР (1940).

Скончыў Віцебскую духоўную семінарыю (1895), Варшаўскі ветэрынарны інстытут (1899).

Пасля заканчэння інстытута працаваў 6 гадоў ветэрынарным урачом, затым пераехаў у Санкт-Пецярбург. У гэты час піша навуковыя працы. За адну з іх савет медыцынскага факультэта Лейпцыгскага ўніверсітэта прысвоіў С. М. Вышалескаму вучоную ступень доктара ветэрынарных навук.

У 1906–1927 гг. працаваў у ветэрынарных навукова-даследчых установах і ВНУ Расіі.

З 1928 года – загадчык кафедры Віцебскага ветэрынарнага інстытута, адначасова дырэктар Беларускага дзяржаўнага ветэрынарна-бактэрыялагічнага інстытута ў Віцебску.

У 1931–1934 гг. працаваў у Казанскім і Маскоўскім навукова-даследчых ветэрынарных інстытутах.

З 1934 года – прафесар Маскоўскага зааветэрынарнага інстытута.

У 1929–1930 гг. – член ЦВК БССР.

Сяргей Мікалаевіч Вышалескі зрабіў значны ўнёсак у вывучэнне, лячэнне і ліквідацыю розных небяспечных інфекцыйных хвароб жывёл. Вучоны апублікаваў больш за 150 навуковых прац, з іх – 8 манаграфій. Асобныя кнігі пераведзены на замежныя мовы. Асноўныя працы: «Прычыны з'яўлення заразных хвароб жывёл» (1959), «Выбраныя працы» (1977).

У 1941 годзе прысуджана Дзяржаўная прэмія СССР. Узнагароджаны ордэнамі Леніна (двойчы), Працоўнага Чырвонага Сцяга, «Знак Пашаны» і медалямі.

Памёр 14 студзеня 1958 года.

У 1974 годзе УАСГНІЛ заснавала залаты медаль імя С. М. Вышалескага за выдатныя работы ў галіне агульнай і прыватнай эпізааталогіі. Яго імя прысвоена Інстытуту эксперыментальнай ветэрынарыі НАН Беларусі. Яго іменем названы вуліцы ў в. Кунцаўшчына Мінскага раёна і ў г. п. Обаль Шумілінскага раёна.

 

ЛІТАРАТУРА

1. Выдающийся отечественный ученый / А. И. Ятусевич [и др.] // Ученые записки УО «Витебская ордена «Знак Почета» государственная академия ветеринарной медицины». – 2014. – Т. 50, вып. 2, ч. 1. – С. 5–7.

2. Вышалескі Сяргей Мікалаевіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. – Мінск : БелЭн, 1997. – Т. 4 : Варанецкі–Гальфстрым. – С. 329.

3. Вышалескі Сяргей Мікалаевіч // Нашы землякі ў далёкім і блізкім замежжы : біяграфічны даведнік / М. П. Кузьміч, М. І. Сцепаненка. – Віцебск : Витебская областная типография, 2007. – С. 42–43.

4. Вышелесский Сергей Николаевич // Ветеринарная энциклопедия : в 2 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2013. – Т. 1 : А–К. – С. 191.

5. Вышелесский Сергей Николаевич // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2010. – Т. 2 : Витебская область : в 2 кн. – Кн. 1. – С. 285.

6. Вышелесский Сергей Николаевич // Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.] / редкол.: Г. П. Пашков [и др.]. – Минск : БелЭн, 2006. – Т. 2 : А–Герань. – С. 850–851.

7. Гусев, А. А. Академик С. Н. Вышелесский / А. А. Гусев // Белорусское сельское хозяйство. – 2009. – № 11. – С. 30–31.

8. Именитый земляк родом из Оболи. – Ветеринарная газета. – 1997. – 1–15 янв. – С. 5.

9. К 145-летию со дня рождения выдающегося отечественного ученого-эпизоотолога / Н. И. Гавриченко [и др.] // Ученые записки УО «Витебская ордена "Знак Почета" государственная академия ветеринарной медицины». – 2019. – Т. 55, вып. 4. – С. 8–11.

10. Сергей Николаевич Вышелесский // Память: историко-документальная хроника Шумилинского района / редкол.: И. П. Шамякин [и др.] ; худож. А. Н. Хилькевич. – Минск : БелЭн им. П. Бровки, 1985. – С. 512–513.

11. Славутыя імёны Бацькаўшчыны // Гісторыка-краязнаўчы курс «Наша Шуміліншчына». Шуміліназнаўства / уклад.: В. А. Падляшчук [і інш.]. – Віцебск : Віцебская абласная друкарня, 2010. – С. 68–72.

 

СПАСЫЛКІ

arrow Вышалескі Сяргей Мікалаевіч. Нацыянальная акадэмія навук Беларусі 

arrow Литература о жизни и деятельности академика С. Н. Вышелесского