Музей народнай славы. Докшыцкі раён, г. п. Бягомль

Подробности

Створана 13.08.2019 12:23

Адноўлена 27.08.2019 09:29

Рашэнне ЦК КПБ і Савета Міністраў БССР аб стварэнні музея было прынята 17 красавіка 1968 г. У маі 1970 г. да 25-годдзя перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне адбылося яго ўрачыстае адкрыццё. Першым дырэктарам музея быў ветэран Вялікай Айчыннай вайны Рыгор Пятровіч Марозаў. Спачатку экспазіцыя музея размяшчалася ў будынку былой канторы саўгаса «Бягомльскі». Музей меў 1763 прадметы, якія былі сабраны на працягу двух гадоў.

У снежні 1985 г. музей пераведзены ў двухпавярховы мураваны будынак. Экспазіцыя тут размясцілася ў 8 залах (474 м²). Матэрыялы музея расказваюць пра ўдзел жыхароў Бягомльшчыны ў стварэнні антыфашысцкіх падпольных груп і партызанскай барацьбе, абароне Ленінграда, Масквы, Брэсцкай крэпасці і Сталінграда, аб дзейнасці партызанскай брыгады «Жалязняк», партызанскага аэрадрома ў Бягомлі, аб вызваленні Бягомля ў снежні 1942 г. Сярод экспанатаў: тэлефонны апарат і камутатар партызанскай брыгады «Жалязняк», медыцынскія інструменты, друкарскі станок і наборная каса друкарні, дзе выдавалася падпольная газета «Савецкі патрыёт», лістоўкі і інш. У музеі сабраны звесткі пра Герояў Савецкага Саюза – ураджэнцаў раёна. У 1989 г. адкрыта экспазіцыя, якая адлюстроўвае жыццё і побыт мясцовага насельніцтва. Экспануюцца творы жывапісу, скульптуры, матэрыялы пра пісьменнікаў-землякоў, ураджэнцаў Бягомльшчыны Ю. Свірку, А. Ставера, Л. Чарняўскую, кампазітара Н. Сакалоўскага.

У музеі створаны 2 дыярамы: «Партызанская пераправа на рацэ Бярэзіна» і «Падземны партызанскі шпіталь» (мастакі К. М. Саломка і С. С. Шафрановіч).

Супрацоўнікі актыўна займаюцца навукова-фондавай работай. Напрыканцы 2012 года была набыта неабходная аргтэхніка, а таксама ўстаноўлена праграма «АМС-5» (аўтаматызаваная музейная сістэма). Пачалася работа па занясенні музейных прадметаў у электронны каталог.

Філіялам Бягомльскага музея народнай славы з'яўляецца мемарыяльны комплекс «Праклён фашызму» па ўшанаванні памяці жыхароў Шунеўкі і іншых вёсак раёна, што былі знішчаны разам з насельніцтвам фашысцкімі акупантамі. Створаны ў 1967–1983 гг. Цэнтральны манумент мемарыяла – бронзавая фігура жанчыны (вышыня 4,75 м), якая стаіць з паднятымі ў праклён рукамі ў праёме стылізаваных варот (вышыня 11,5 м). Да абламанага канца гарызантальнай перакладзены брамы прымацаваныя тры званы, два з якіх тэлефануюць, трэцці расколаты – як сімвал таго, што на тэрыторыі Докшыцкага раёна ў вайну загінуў кожны трэці жыхар. Непадалёк ад цэнтральнага манумента знаходзіцца бетонны зруб студні, куды гітлераўцы кінулі жывымі дзяцей. На ім бронзавы вобраз прабітага і абпаленага паветранага змея з імёнамі загінуўшых, які сімвалізуе абарванае вайной дзяцінства. На месцы былых сялянскіх сядзіб размешчаны 22 мемарыяльныя знакі – падмуркі, пад кожным з якіх трохступенчаты ганак, на верхніх прыступках бронзавыя кампазіцыі ў форме языкоў полымя з імёнамі былых гаспадароў – сімвал вечнай памяці аб тых, хто загінуў. Скульптуру «Праклён фашызму» стварылі народны мастак А. Анікейчык, архітэктары Ю. Градаў і Л. Левін.

У 2010 годзе мемарыяльны комплекс быў рэканструяваны і зараз вітае наведвальнікаў у абноўленым абліччы.

Бягомльскі музей народнай славы праводзіць вялікую ваенна-патрыятычную работу сярод моладзі раёна, падтрымлівае сувязі з ветэранамі вайны і працы, школамі і працоўнымі калектывамі.

Адрас: Віцебская вобласць, Докшыцкі раён, г. п. Бягомль, вул. Савецкая, 17.

ЛІТАРАТУРА

1. Аўтушка, Г. М. Бягомльскі музей народнай славы / Г. М. Аўтушка // Памяць: Докшыцкі раён : гісторыка-дакументальныя хроніки гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; уклад. А. В. Скараход ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭН, 2004. – С. 700–701.

2. Бегомльский музей народной славы // Витебская область: природа, туризм, спорт, отдых = Vitebsk region: the nature, tourism, sport, rest / под общ. ред. Л. Л. Прокофьевой. – Витебск : Витебский центр маркетинга, 2005. – С. 124.

3. Бегунова, Е. Скорбь сестры Хатыни / Е. Бегунова // Рэспубліка. – 2010. – 28 ліп. – С. 23.

4. Берникович, Д. «Поклонимся великим тем годам» / Д. Берникович // Витебские вести. – 2015. – 23 мая. – С. 14.

5. Берникович, Д. Соломенный «паук» в музейном интерьере / Д. Берникович // Народнае слова. – 2012. – 19 студз. – С. 9.

6. Берникович, Д. Стоп-кадры суровых лет войны / Д. Берникович // Витебские вести. – 2016. – 5 мая. – С. 22.

7. Гільніч, Л. Гэтых дзён не змоўкне слава / Л. Гільніч // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2009. – 19 верас. – С. 3.

8. Каралевіч, А. Гісторыя подзвігу ў экспанатах / А. Каралевіч // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2010. – 8 мая. – С. 3.

9. Карніцкая, Л. Зберагаем памяць пра гісторыю раёна / Л. Карніцкая // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2013. – 17 крас. – С. 2.

10. Майская, Т. Гісторыя жыве ў музеі / Т. Майская // Родныя вытокi (Докшыцы). – 2006. – 25 лістап. – С. 2.

11. Музей народной славы // Народная газета. – 2010. – 21 крас. – С. 16.

12. Падбярэзкая, Т. Не галасы людзей чуваць, а жалобныя званы звіняць / Т. Падбярэзкая // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2013. – 29 мая. – С. 1.

13. «Пакт Рэрыха. Гісторыя і сучаснасць» / падрыхт. Я. Малевіч // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2017. – 14 чэрв. – С. 3.

14. Сасноўская, С. Гаворыць мінуўшчына / С. Сасноўская // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2006. – 17 мая. – С. 2.

15. Шпакоўская, Г. «Лімонка» на бязмене і хлебныя шахматы / Г. Шпакоўская // Народнае слова. – 2008. – 8 ліп. – С. 5.