Мемарыяльны комплекс «Праклён фашызму». Докшыцкі раён

Подробности

Створана 18.10.2018 15:23

Адноўлена 15.08.2019 14:29

Мемарыяльны комплекс «Праклён фашызму» быў утвораны ў знак ушанавання памяці аб загінуўшых жыхарах в. Шунеўка і іншых вёсак Докшыцкага раёна ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Адкрыты на месцы в. Шунеўка 3 ліпеня 1983 годзе ў Бягомльскім пасялковым савеце, за 2 км ад в. Дабрунь, каля шашы Бягомль – Докшыцы.

22 мая 1943 года падчас правядзення карнай аперацыі гітлераўцы спалілі вёску Шунеўка разам з яе жыхарамі (67 чалавек). Пасля вайны яна не адрадзілася.

Цэнтральны манумент мемарыяла – бронзавая фігура жанчыны вышынёй 4,75 м, якая стаіць з узнятымі ў праклёне рукамі ў праёме стылізаванай брамы. Да абламанага канца гарызантальнай перакладзіны брамы прымацаваны 3 званы, 2 з якіх звоняць, трэці расколаты як сімвал таго, што на Докшыччыне і Бягомльшчыне загінуў кожны трэці жыхар – больш за 20 тысяч чалавек.

Непадалёку ад цэнтральнага манумента бетонны зруб калодзежа, куды гітлераўцы кінулі жывымі дзяцей і настаўніцу. На ім бронзавая выява прабітага і абпаленага паветранага змея з імёнамі загінуўшых дзяцей, які сімвалізуе абарванае вайной дзяцінства.

На месцы былых сялянскіх сядзіб 22 мемарыяльныя знакі – падмуркі, над кожным з якіх трохпрыступкавы ганак, на верхніх прыступках бронзавыя кампазіцыі ў форме языкоў полымя з імёнамі былых гаспадароў – сімвал вечнай памяці пра тых, хто загінуў.

Скульптуру «Праклён фашызму» стварылі народны мастак А. Анікейчык, архітэктары Ю. Градаў і Л. Левін.

У 2010 годзе мемарыяльны комплекс быў рэканструяваны.

ЛІТАРАТУРА

1. Бегунова, Е. Скорбь сестры Хатыни / Е. Бегунова // Рэспубліка. – 2010. – 28 ліп. – С. 23.

2. Мемориальный комплекс «Шуневка» // Витебская область : природа, туризм, спорт, отдых = Vitebsk region: the nature, tourism, sport, rest / под общ. ред. Л. Л. Прокофьевой. – Витебск : Витебский центр маркетинга, 2005. – С. 124.

3. Мемарыяльны комплекс «Праклён фашызму» // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Віцебская вобласць / рэдкал.: С. В. Марцэлеў [і інш.]. – Мінск : БелСЭ імя П. Броўкі, 1985. – С. 257.

4. Падбярэзкая, Т. Не галасы людзей чуваць, а жалобныя званы звіняць / Т. Падбярэзкая // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2013. – 29 мая. – С. 1.

5. Памятники Великой Отечественной войны // Витебские вести. – 2019. – 11 мая. – С. 12–13.

6. «Праклён фашызму» // Памяць: Докшыцкі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; уклад. А. В. Скараход ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭн, 2004. – С. 291.

7. Сауліч, У. «Фашыст накруціў косы на руку і закінуў дзяўчыну ў студню...» / У. Сауліч // Белорусская нива. – 2013. – 22 мая. – С. 14.

8. Транчэўская, Т. Памяці спаленых вёсак / Т. Транчэўская // Родныя вытокі (Докшыцы). – 2009. – 21 лістап. – С. 3.

9. Шуневка // Докшицам 600 : справочно-информационные материалы / отдел идеологической работы Докшицкого райисполкома ; фото: С. А. Васько, Ю. А. Шульгат. – Новополоцк : О. В. Молодечкин, 2007. – С. 19.

10. Шунеўка [Выяўленчы матэрыял] : альбом / тэкст В. А. Ягоравай. – Мінск : Беларусь, 1985. – 55 с.