Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Афганистан. Без права на забвение

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Художники Витебщины

Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі. Верхнядзвінскі раён. г. Верхнядзвінск

Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі знаходзіцца ў цэнтры горада Верхнядзвінска. Касцёл – адзін з нешматлікіх архітэктурных помнікаў, які на вачах аднаго пакалення перажыў сваю гібель і адраджэнне. У Памятнай кніжцы Віцебскай губерні на 1882 год сказана, што пры касцёле існавала вучылішча. Сам касцёл, плябанскія дамы, лаўкі, агароджа і брама склалі адзіны архітэктурны ансамбль, хаця і будаваліся ў розныя гады. Касцёл пабудаваны ў цэнтры горада ў 1809 годзе з цэглы, адноўлены ў 1867 годзе. Адзначаны на плане горада 1838 года паміж вуліцамі Дзвінскай, Маскоўскай і Новай. Абноўлены ў 1867 годзе (сафіт пакрыты размалёўкай, перароблены алтары, слупы размаляваны пад мармур). Побач з касцёлам у 1860 годзе была ўзведзена плябанія і «флигель... посредине сени, при них часовня, стайня и сарай под одною драничною крышею» (пры плябаніі дзейнічала вучылішча). Адпаведна «Візіце Дрысінскага касцёла» 1740 года папярэдні «касцёл драўляны на падмурку, гонтам крыты», быў пабудаваны ў 1734 годзе. У 1899 годзе плябанія згарэла, ксёндз Какола-Кулак пабудаваў новую плябанію і аднавіў мураваны храм. У савецкі час выкарыстоўваўся ў гаспадарчых мэтах, у 1990 годзе вернуты парафіянам і рэстаўрыраваны.

Помнік архітэктуры класіцызму. Прамавугольная ў плане 3-нефавая 1-вежавая базіліка з 3-граннай апсідай, над якой 2-схільны дах пераходзіць у вальмавае пакрыццё. Да тарцовай грані апсіды далучана нізкая прамавугольная сакрысція пад 2-схільным пакрыццём. Асноўная архітэктурная тэма – цыркульная арка. Яе форма выкарыстана ў складаным рытме вокнаў і праёмаў масіўнай 2-яруснай 4-граннай званіцы з шатровым пакрыццём, фасаднай дэкаратыўнай аркатуры. Прафіліроўкі і абломы абрамляюць праёмы і карніз.

Унутраная прастора перакрыта цыліндрычным скляпеннем на падпружных арках. Нефы размяжоўваюцца аркадай на магутных пілонах. На левай сцяне прэсбітэрыя навешаны амбон. У інтэр'еры 3 алтары, галоўны з якіх вырашаны дарычным 4-калонным порцікам з лучковым франтонам. Уздоўж бакавых сцен размяшчаліся тэракотавыя пано-стацыі «Крыжовы шлях Хрыста». У сакрысціі мелася некалькі арнаментаў са слуцкіх паясоў. У 1899 годзе інтэр'ер абноўлены: распісаны пад мармур сафіт і міжнефавыя слупы.

 

Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі. г. Верхнядзвінск. Фотаздымак з сайта http://verkhnedvinsk.vitebsk-region.gov.by

ЛІТАРАТУРА

1. Бут, А. Храм пришел к юбилею обновленным / А. Бут // Віцебскі рабочы. – 2009. – 25 авг. – С. 5.

2. Касцёл Нараджэння Найсвяцейшай Дзевы Марыі // Каталіцкія храмы Беларусі / А. М. Кулагін ; фатограф А. Л. Дыбоўскі. – Мінск : БелЭн, 2008. – С. 57.

3. Касцёл Раства Найсвяцейшай Дзевы Марыі // Каталіцкія храмы на Беларусі : энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін ; мастак І. І. Бокі. – Мінск : БелЭн, 2000. – С. 24.

4. Костел Рождества Девы Марии // Витебская область: природа, туризм, спорт, отдых = Vitebsk region: the nature, tourism, sports, rest / под общ. ред. Л. Л. Прокофьевой. – Витебск : Витебский центр маркетинга, 2005. – С. 112.

5. Пакульневіч, Я. Да вышынь веры / Я. Пакульневіч // Дзвiнская праўда (Верхнядзвiнск). – 2007. – 11 мая. – С. 2.

6. Пакульневіч, Я. Трыумф веры / Я. Пакульневіч // Дзвінская праўда (Верхнядзвінск). – 2009. – 28 жн. – С. 5.

7. Салаўёў, В. Касцёл нараджэння Марыі панны ў Верхнядзвінску / В. Салаўёў // Дзвінская праўда (Верхнядзвінск). – 2001. – 10 ліп. – С. 3.

 

СПАСЫЛКІ

Афіцыйны сайт Верхнядзвінскай парафіі Нараджэння Найсвяцейшай Панны Марыі