Касцёл святой Ганны. Глыбоцкі раён, в. Мосар

Подробности

Створана 22.10.2019 15:23

Адноўлена 22.10.2019 11:19

Касцёл святой Ганны  размешчаны ў цэнтры вескі. Пабудаваны ў 1792 г. з цэглы па фундацыі ўладальнікаў маёнтка Раберта і Ганны Бжастоўскіх і намаганнямі айца-езуіта Буйноўскага (у 1580–1773 тут мелася езуіцкая місія). Асвячоны ў 1851 г. віленскім біскупам Жылінскім. Аднаўляўся ў 1922 г. і 1990-я гг.

Помнік архітэктуры класіцызму. Вырашаны прамавугольным аб'ёмам пад 2-схільным дахам. Галоўны фасад, як і тыльны, завершаны высокім трохвугольным франтонам, раскрапаваны на 3 часткі канелюраванымі пілястрамі, прарэзаны ў цэнтры прамавугольным дзвярным і арачным аконным праёмамі, па баках дэкарыраваны квадратнымі панэлямі надарачнымі экседрамі са скульптурамі святых. Бакавыя плоскасныя фасады рытмічна расчлянёны прамавугольнымі аконнымі праёмамі ў ліштвах.

Зала перакрыта люстраным скляпеннем. Сцены па перыметры раскрапаваны канелюраванымі пілястрамі і апяразаны магутным антаблементам з карнізам з сухарыкамі і фрызам, дэкарыраваным трыгліфамі і вытанчаным стукавым раслінным арнаментам. Плоская алтарная сцяна расчлянёна канелюраванымі пілястрамі, паміж якімі ў цэнтры вялікі абраз «Укрыжаванне». Бакавы алтар вырашаны 4-калонным порцікам з антаблементам з анёламі; у цэнтры абраз «Маці Божая Адзігітрыя» (XVIII ст.). Па перыметры інтэр'ера над вокнамі ў прамавугольных плакетках 14 сюжэтных гарэльефных пано-стацый на тэму «Крыжовы шлях Хрыста» (мяжа XVIII–XIX ст.). На кансольным балконе-хорах з трыльяжным парапетам пастаўлены арган.

Касцёл абкружаны мураванай аркатурнай агароджай-сцяной з брамай і 3-яруснай шатровай званіцай, узведзенай у 1931 г. з цэглы і бутавага каменю на месцы драўлянай канца XIX ст. У 1997 г. сярод мураванай агароджы з левага боку пабудавана капліца Маці Божай Вастрабрамскай: 2-павярховая прамавугольная ў плане пад 2-схільным дахам. 3 правага боку агароджу фланкіруе 3-ярусная 4-гранная шатровая званіца; 1-ы ярус з бутавай муроўкі, верхні – цагляны, атынкаваны, з арачнымі прасветамі. Мураваная арачная брама агароджы завершана ступеньчатым атыкам, крапавана пілястрамі і прафіляваным карнізам. Намаганнямі ксяндза-прэлата Ю. Булькі на тэрыторыі касцёла разбіты парк, перад храмам пастаўлена копія скульптуры Мікеланджэла «Аплакванне Хрыста», створаны грот Маці Божай, збудавана 14 стацый пакут Хрыста і інш.

 ЛІТАРАТУРА

1. Капліца // Каталіцкія храмы Беларусі / А. М. Кулагін ; фат. А. Л. Дыбоўскі. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 2008. – С. 239.

2. Касцёл Ганны // Памяць: гісторыка-дакументальная хроніка Глыбоцкага раёна / рэдкал.: Б. І. Сачанка [і інш.] ; мастак А. М. Хількевіч. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 1995. – С. 63–64.

3. Касцёл святой Ганны // Каталіцкія храмы на Беларусі : энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін ; маст. І. І. Бокі. – Мінск : БелЭн, 2000. – С. 102–103.

4. Касцёл святой Ганны // Хрысціянскія храмы Беларусі на фотаздымках Яна Балзункевіча. Пачатак XX стагоддзя / уклад.: А. М. Кулагін, У. А. Герасімовіч. – Мінск : Ураджай, 2000. – С. 116.

5. Колосовская, А. Н. Мосарский костел Анны / А. Н. Колосовская // Республика Беларусь : энциклопедия : [в 7 т.] / редкол.: Г. П. Пашков [и др.]. – Минск : БелЭн, 2007. – Т. 5 : Минск–Педиатрия. – С. 228.

6. Костел Святой Анны // Духовные святыни Витебщины = Geistliche heiligtuemer des Gebiest Witebsk / текст Н. И. Степаненко, В. Г. Синковец. – Витебск : Національное агенство по туризму, 2007. – С. 24.

7. Мосарский костёл Святой Анны // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол.: Г. П. Пашков [и др.] ; под общ. ред. И. И. Пирожника ; сост.: Л. В. Ловчая, Т. И. Жуковская. – Минск : БелЭн, 2007. – С. 365–366.

8. Пукшанскі, А. Пяць гадоў без ксяндза Булькі / А. Пукшанскі // Звязда. – 2015. – 16 верас. – С. 1–2. – (Дадат.: Мясцовае кіраванне).

9. Сауліч, У. Справа Булькі працягваецца / У. Сауліч // Віцебскі рабочы. – 2012. – 16 жн. – С. 15.

10. Сутула, Г. «Будзьце адно!» / Г. Сутула // Веснік Глыбоччыны. – 2013. – 23 кастр. – С. 4.

11. Шчарбіцкі, А. Мосар – куточак райскай прыроды, або Беларускі Версаль / А. Шчарбіцкі // Мы і час (Віцебск). – 2013. – 24 крас. – С. 5.

12. Экскурсоводы бьют тревогу: Мосар превращается в потерянный рай // Туризм и отдых. – 2013. – 1 авг. – С. 2.

13. Юркайць, А. Год, як няма ксяндза Юзафа Булькі / А. Юркайць ; гутарыў Г. Лабадзенка // Звязда. – 2011. – 11 студз. – С. 3.

14. Юркайць, А. Добры пастыр / А. Юркайць // Каталіцкі веснік. – 2013. – № 1 (студз.). – С. 3.

15. Юркайць, А. Праз заступніцтва святой Ганны, вернікі ў Мосары з пакалення ў пакаленне – сведкі Бога ў свеце! / А. Юркайць // Вольнае Глыбокае. – 2012. – 2 жн. – С. 5.

16. Юркайць, А. Рэзідэнцыя рымскага філосафа ў Мосары / А. Юркайць // Веснік Глыбоччыны. – 2011. – 1 чэрв. – С. 5.

17. Юркайць, А. Светлая памяць пра ксяндза Юзафа Бульку не памірае / А. Юркайць // Вольнае Глыбокае. – 2011. – 6 студз. – С. 4.

18. Юркайць, А. Свята Божай Міласэрнасці ў Мосары [Глыбоцкага раёна] / А. Юркайць // Вольнае Глыбокае. – 2012. – 19 крас. – С. 4.

19. Юркайць, А. Скарбніца прыгожага і ўзнёслага / А. Юркайць // Краязнаўчая газета. – 2007. – № 8 (люты). – С. 6.

20. Юркайць, А. У Мосары ўдзячнасць, памяць і малітва для святара: 3 гады таму спачыў ксёндз Пралат Юозас Булька / А. Юркайць // Вольнае Глыбокае. – 2013. – 17 студз. – С. 5.

21. Юркайць, А. Ушанаванне святога Юстына ў Мосарскім «Санктуарыі» / А. Юркайць // Вольнае Глыбокае. – 2012. – 14 чэрв. – С. 4.

22. Яцыно, К. След на земле / К. Яцыно // Народнае слова. – 2012. – 10 студз. – С. 6.