Касцёл Святога архангела Міхаіла. Шаркаўшчынскі раён, аг. Лужкі

Подробности

Створана 10.03.2020 15:23

Адноўлена 10.03.2020 09:15

Касцёл Святога архангела Міхаіла знаходзіцца ў паўднёва-ўсходняй частцы аграгарадка. Пабудаваны ў 1744–1756 гг. з цэглы пры кляштары піяраў. Кляштар icнаваў у 1741–1832 гг. Заснаваны ўладальнікам Лужкоў полацкім кашталянам Валерыянам Жабам, які ахвяраваў iм фальварак Bіснік, пляц пад кляштар i калегіум (у яго гонар называўся Валерыянскім), парк i школу (дзейнічала з 1744 г., пазней вучылішча). Жонка Жабы ахвяравала на калегіум 1000 злотых. У 1832 годзе кляштар валодаў 13 вёскамі i 330 сялянамі.

У 1843 годзе касцёл перабудаваны пад праваслаўную царкву i абкружаны бутавай агароджай. Пасля Вялікай Айчыннай вайны закрыты. У 1988 годзе вернуты вернікам, адноўлены i дзейнічае.

Помнік архітэктуры позняга барока, вызначаецца дынамічнасцю вытанчанай вертыкальна накіраванай кампазіцыі, багаццем аб'ёмнай i дэкаратыўнай пластыкі. 2-вежавы 1-нефавы храм з выцягнутай акруглай апсідай, да якой па баках сіметрычна далучаны нізкія сакрысціі. Тарцы 2-схільнага даху аформлены фігурнымі шчытамі. 4-ярусныя чацверыковыя вежы павернуты вуглом да цэнтральнай увагнутай плоскасці галоўнага фасада, які прафіляванымі цягамі падзелены на 3 ярусы, iнтэнсіўна крапаваныя пілястрамі. Пабеленыя вуглавыя i прасценачныя пілястры акаймоўваюць архітэктурныя масы i надаюць будынку графічную выразнасць. Разнастайныя праёмы з лучковымі, паўцыркульнымі i фігурнымі арачнымі завяршэннямі аформлены тонкапрафіляванымі ліштвамі, хвалістымі броўкамі. Дэкаратыўнае вырашэнне ўзбагачаецца 2-колернай тынкоўкай сцен i ордэрнай пластыкай.

У інтэр'еры неф i апсіда перакрыты цыліндрычнымі скляпеннямі з распалубкамі. Сцены раскрапаваны паўкалонамі на высокіх пастаментах i з капітэлямі з лісця аканта, валют i галовак пуцці. Адхілы выcoкix арачных аконных праёмаў, прасценкі, скляпенні ўпрыгожаны арнаментальнай размалёўкай. Пластыка-дэкаратыўныя акцэнты інтэр'ера – 3 ракайльныя 2-ярусныя стукавыя алтары, упрыгожаныя драўлянай скульптурай. Над уваходам – хоры, абмежаваныя хвалістым парапетам.

ЛІТАРАТУРА

1. Касцёл Святога архангела Міхаіла і кляштар піяраў // Каталіцкія храмы Беларусі / А. М. Кулагін ; фат. А. Л. Дыбоўскі. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 2008. – С. 198–199.

2. Касцёл Святога Міхаіла Архангела ў в. Лужкі // Памяць: Шаркаўшчынскі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / рэдкал.: Л. М. Драбовіч [і інш.] ; уклад. Л. М. Лабачэўская ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : Белта, 2004. – С. 446.

3. Костел Святого Михаила Архангела // Духовные святыни Витебщины = Geistliche heiligtuemer des Gebiest Witebsk / текст Н. И. Степаненко, В. Г. Синковец. – Витебск, 2007. – С. 36.

4. Міхайлаўскі касцёл // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Віцебская вобласць / рэдкал.: С. В. Марцэлеў [і інш.]. – Мінск : БелСЭ імя П. Броўкі, 1985. – С. 461.