Помнік героям Айчыннай вайны 1812 года. Віцебск, г.

Подробности

Створана 15.11.2021 10:20

Адноўлена 15.11.2021 10:21

Помнік героям Айчыннай вайны 1812 года знаходзіцца на вуліцы Савецкай. Пабудаваны ў 1911–1912 гг. (архітэктар I. А. Фамін), адкрыты 6 снежня 1912 года. Будаўнічымі работамі кіраваў віцебскі архітэктар Ц. В. Кібардзін.

У Айчынную вайну 1812 года недалёка ад Віцебска каля вёсак Астроўна і Кукавячына 13–14 ліпеня адбыліся баі рускіх войск пад камандаваннем генералаў А. I. Остэрмана-Талстога і П. П. Канаўніцына з французскімі войскамі пад камандаваннем генерала I. Мюрата. 1-я руская армія пасля гэтых баёў пакінула Віцебск і рушыла ў напрамку Смаленска на злучэнне з 2-й арміяй. Для прыкрыцця адыходу галоўных сіл быў пакінуты ар'ергардны атрад. Упартыя баі каля вёсак Дабрэйкі і Цялятнікі не сціхалі 15 ліпеня амаль увесь дзень.

У Расіі армія Напалеона была разгромлена. Вызвалілі Віцебск 26 кастрычніка 1812 года рускія войскі пад камандаваннем П. X. Вітгенштэйна.

На ўшанаванне памяці воінаў, якія ў баях пад Віцебскам у ліпені і кастрычніку 1812 года праявілі мужнасць і стойкасць у барацьбе з захопнікамі, пастаўлены помнік, які ўяўляе сабой чатырохгранны суцэльны абеліск з чырвонага граніту вышынёй 26 м, пастаўлены на часткова расчлянёны прамавугольны п'едэстал і завершаны двухгаловым арлом на шары. Абеліск ад п'едэстала аддзяляюць 4 маленькія вуглавыя блокі з прасветамі паміж імі. На вертыкальнай плоскасці п'едэстала – пліта з надпісам. Па вуглах пліты-асновы ўмацаваны 4 чыгунныя гарматы. Помнік меў горадабудаўнічае значэнне: яго вертыкаль замыкала перспектыву Дварцовай вуліцы (сучаснай Савецкай).

ЛІТАРАТУРА

1. Абрамова, И. Орел над Витебском / И. Абрамова // Витебский курьер. – 2002. – 29 окт. – С. 1, 3.

2. Баўдзей, В. М. Дзейнасць Віцебскай вучонай архіўнай камісіі па ўвекавечанні падзей кампаніі 1812 года на Беларусі / В. М. Баўдзей // Гісторыя і грамадазнаўства. – 2012. – № 8. – С. 27–32.

3. Денисова, С. Героям 1812 года посвящается / С. Денисова // Народнае слова. – 2011. – 6 авг. – С. 7.

4. Замалина, Л. Это было недавно, это было давно... / Л. Замалина // Віцьбічы = Витьбичи. – 1999. – 28 дек. – С. 7.

5. Кошалеў, М. К. Помнік героям Айчыннай вайны 1812 г. / М. К. Кошалеў, В. М. Чарнатаў // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Віцебская вобласць / рэдкал.: С. В. Марцэлеў [і інш.]. – Мінск : БелСЭімя П. Броўкі, 1985. – С. 67.

6. Крупица, Н. Бессмертной доблести героев / Н.Крупица // Витьбичи. – 2004. – 15 апр. – С. 6.

7. Памятник героям Отечественной войны 1812 // Витебск : энциклопедический справочник / редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) [и др.]. – Минск : БелСЭ, 1988. – С. 274.

8. Памятник героям Отечественной войны 1812 в Витебске / Витебское областное отделение общества охраны памятников истории и культуры, Витебское районное отделение общества охраны памятников истории и культуры ; [авт. А. Подлипский]. – Витебск, 1990. – 4 с.

9. Подлипский, А. Вдохновленный памятью / А. Подлипский // Народнае слова. – 2006. – 6 крас. – С. 8.

10. Подлипский, А. Памятник героям Отечественной войны 1812 года / А. Подлипский // Зовет к Отечеству любовь! : к 200-летию победы в Отечественной войне 1812 года / авт.-сост. игумен Петр (Пиголь), В. Б. Атапин, Н. Н. Визжилин. – Москва : Информ.-изд. центр «К Свету», 2012. – С. 354–364.

11. Подлипский, А. Пушки у памятника / Аркадий Подлипский // Витебские вести. – 2020. – 23 июля. – С. 21.

12. Свирский, Н. Не мертвая глыба, а живой свидетель / Н. Свирский // Вiцебскі рабочы. – 1999. – 26 студз. – С. 3.

13. Фёдараў, В. Нездарма тут граніт чырвоны / В. Фёдараў // Рэспубліка. – 2004. – 4 чэрв. – С. 4.

14. Якімовіч, Ю. А. Помнік героям Айчыннай вайны 1812 г. // Помнікі мураванага грамадзянскага дойлідства Віцебска ХІХ – пачатку ХХ ст. : навукова-папулярнае выданне / Ю. А. Якімовіч. – Мінск : Полымя, 1990. – С. 12–14.