Універсітэт Віцебскі дзяржаўны імя П. М. Машэрава, УА. г. Віцебск

Подробности

Створана 10.03.2021 08:40

Адноўлена 30.03.2021 13:54

21 лістапада 1910 года ў Віцебску быў адкрыты Настаўніцкі інстытут, у якім займаліся прафесійнай падрыхтоўкай педагогаў для Віцебскай губерні. Яго першым дырэктарам стаў вядомы педагог, гісторык і краязнаўца Ціхаміраў Клаўдзій Іванавіч.

1 кастрычніка 1918 года інстытут быў пераўтвораны ў Віцебскі педагагічны. Ён стаў першай вышэйшай навучальнай установай, якая дзейнічала на тэрыторыі Беларусі пасля Кастрычніцкай рэвалюцыі. У 1924 годзе быў аб'яднаны з Беларускім дзяржаўным універсітэтам. А ў 1930 годзе адноўлены ў выглядзе індустрыяльна-педагагічнага інстытута, з 1933 года стаў называцца Віцебскім дзяржаўным педагагічным інстытутам. У 1934 годзе інстытуту было прысвоена імя С. М. Кірава.

У гады Вялікай Айчыннай вайны вучэбныя карпусы інстытута былі разбураны. Нягледзячы на гэта, заняткі ў інстытуце пачалі праводзіцца ўжо ў 1944 годзе.

У 1974 годзе ВДПІ імя С. М. Кірава пераехаў у новы будынак па Маскоўскім праспекце (сучасны галоўны корпус універсітэта).

У канцы 1980-х – пачатку 1990-х гг. у інстытуце адкрываліся новыя факультэты, прафесійная падрыхтоўка студэнтаў вялася па многіх спецыяльнасцях. З 1978 па 1997 гг. рэктарам універсітэта з'яўляўся Віктар Ніканавіч Вінаградаў.

1 верасня 1995 года Віцебскі дзяржаўны педагагічны інстытут імя С. М. Кірава быў пераўтвораны ў Віцебскі дзяржаўны ўніверсітэт. У 1991–1996 гг. былі адкрыты аспірантура і магістратура.

Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 21 студзеня 1998 года ўніверсітэту было прысвоена імя яго вядомага выпускніка П. М. Машэрава. У кастрычніку 1998 года за асаблівыя дасягненні ў сацыяльна-культурным развіцці ВДУ імя П. М. Машэрава быў прысуджаны Ганаровы дзяржаўны сцяг Рэспублікі Беларусь.

У 1997–2009 гг. рэктарам ВДУ імя П. М. Машэрава быў доктар гістарычных навук, прафесар, кандыдат філасофскіх навук, акадэмік Беларускай акадэміі адукацыі Русецкі Аркадзь Уладзіміравіч.

З 2000 года ў ВДУ імя П. М. Машэрава пачалі навучацца студэнты з КНР, з 2008 года – з Рэспублікі Туркменістан. На сённяшні дзень ва ўніверсітэце па асноўных адукацыйных праграмах навучаецца каля 1500 замежных студэнтаў з больш чым 24 краін свету.

З 2004–2005 гг. структурнымі падраздзяленнямі ўніверсітэта сталі Аршанскі і Полацкі педагагічныя каледжы.

З 2014 па 2020 гг. займаў пасаду рэктара ўніверсітэта Аляксей Уладзіміравіч Ягораў. З 30 студзеня 2020 года рэктарам з'яўляецца прафесар, доктар эканамічных навук Валянціна Васільеўна Багатырова.

Сёння УА «Віцебскі дзяржаўны ўніверсітэт імя П. М. Машэрава» працуе і развіваецца як навукова-даследчы і адукацыйна-культурны цэнтр у сферы многаўзроўневай адукацыі на аснове сучасных патрабаванняў, тэхналогій і стандартаў якасці ва ўмовах эфектыўнай мнагапрофільнай мадэлі ўніверсітэцкага комплексу.

Навуковая, навукова-тэхнічная і інавацыйная дзейнасць ажыццяўляецца на 35-ці кафедрах 10 факультэтаў і ў навукова-даследчым сектары. 5 лістапада 2003 года на базе ўніверсітэта створана і працуе ваенная кафедра, якая забяспечвае добраахвотную падрыхтоўку да ваеннай службы. У структуру ўніверсітэта таксама ўваходзіць вучэбна-навуковае падраздзяленне – Віцебскі батанічны сад.

Навуковая дзейнасць універсітэта ажыццяўляецца па шэрагу напрамкаў. На сучасным этапе ва ўніверсітэце функцыянуюць 15 навуковых школ, якія атрымалі шырокае прызнанне ў Рэспубліцы Беларусь, а таксама ў краінах блізкага і далёкага замежжа. Ва ўніверсітэце функцыянуюць дзве навукова-даследчыя лабараторыі і тры студэнцкія навукова-даследчыя лабараторыі. Пры кафедрах працуюць 35 студэнцкіх навуковых гурткоў. У рамках міжнароднай дзейнасці ўніверсітэта рэалізуецца: супрацоўніцтва па навуковых і вучэбна-адукацыйных напрамках, міжнародная праектна-грантавая дзейнасць, удзел у рэгіянальных і міжнародных асацыяцыях і аб'яднаннях. На сённяшні дзень універсітэтам заключана больш за 100 дагавароў аб супрацоўніцтве ў галіне адукацыйнай, метадычнай і навукова-даследчай дзейнасці з Арменіяй, Германіяй, Індыяй, Казахстанам, КНР, Пакістанам, Францыяй і іншымі краінамі свету.

У 2020 годзе вышэйшая навучальная ўстанова занесена на Рэспубліканскую Дошку Гонару як пераможца спаборніцтва за 2019 год сярод навуковых арганізацый.

ВДУ імя П. М. Машэрава аказвае шырокі спектр рознапланавых паслуг насельніцтву і арганізацыям. На факультэтах і падраздзяленнях універсітэта праводзяцца адукацыйныя курсы па мноству напрамкаў рознай працягласці правядзення. Функцыянуе Студыя развіцця асобы, якая рэалізуе праекты для дзяцей па раннім, інтэлектуальным, музычна-эстэтычным і моўным развіцці, трэнінгі для дарослых. На базе падрыхтоўчага аддзялення вядуцца курсы па падрыхтоўцы да цэнтралізаванага тэсціравання. Ва ўніверсітэце функцыянуе Інстытут павышэння кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраў.

Універсітэт мае сваё тэлебачанне, выдаецца газета «Мы і час», а таксама часопіс універсітэта «Веснік Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта», студэнцкі інтэрнэт-журнал «VSU ONLINE». Пры ўніверсітэце створаны і функцыянуюць музеі: народны музей гісторыі і народны літаратурны музей.

18 ліпеня 2020 года быў адкрыты сучасны мнагапрофільны спартыўны комплекс ВДУ імя П. М. Машэрава.

Універсітэт прымае актыўны ўдзел у інвестыцыйным праекце «Мадэрнізацыя вышэйшай адукацыі Рэспублікі Беларусь», які накіраваны на падтрымку намаганняў Урада Рэспублікі Беларусь па ўдасканаленні вышэйшай адукацыі.

Рэктар – Багатырова Валянціна Васільеўна.

Адрас: Віцебская вобласць, г. Віцебск, Маскоўскі праспект, 33.

ЛІТАРАТУРА

1. Акуневіч, В. У. З гісторыі Віцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта / В. У. Акуневіч, А. Л. Дзядзінкін, А. М. Дулаў // Веснік Вiцебскага дзяржаўнага ўніверсітэта. – 2004. – № 4. – С. 3.

2. Ализарчик, Л. Л. Основные направления профориентационной работы ВГУ имени П. М. Машерова: выбор будущей профессии и довузовская подготовка / Л. Л. Ализарчик // Современное образование Витебщины. – 2016. – № 1. – С. 72–78.

3. Антонов, С. В ВГУ зачислен искусственный интеллект / С. Антонов // Витебские вести. – 2020. – 10 марта. – С. 1, 4.

4. Беженарь, Ю. П. Художественно-графический факультет УО «Витебский государственный университет имени П. М. Машерова» / Ю. П. Беженарь ; беседовала В. Жидолович // Кем быть? – 2018. – № 1. – С. 3–5.

5. Богатырева, В. В. Способствует успехам ВГУ / В. В. Богатырева ; беседовала Н. Черниченко // Віцьбічы = Витьбичи. – 2019. – 24 авг. – С. 4.

6. Бондал, И. В. Витебский государственный университет имени П. М. Машерова / И. В. Бондал // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2010. – Т. 2 : Витебская область : в 2 кн. – Кн. 1. – С. 205–206.

7. Бондарава, Т. Старэйшы беларускі ўніверсітэт адзначыў сваё 105-годдзе / Т. Бондарава // Настаўніцкая газета. – 2015. – 28 лістап. – С. 1.

8. Будкевич, М. В ВГУ новые специальности / М. Будкевич // Віцьбічы = Витьбичи. – 2020. – 14 апр. – С. 2.

9. Витебский государственный педагогический институт : краткий исторический очерк / редкол.: В. Н. Виноградов [и др.]. – Минск : Вышэйшая школа, 1979. – 34 с.

10. Витебский государственный университет им. П.М. Машерова: 85 лет (1918-2003) / ред.-сост. А. И. Матеюн ; под общ. ред. А. В. Русецкого. – Витебск : Дизайн-студия «артСФЕРА», 2003. – 21 с.

11. Витебский государственный университет имени П. М. Машерова (1910–2010) / под ред. А. П. Солодкова. – Витебск : УО «ВГУ им. П. М. Машерова, 2010. – 328 с.

12. Віцебскі дзяржаўны ўніверсітэт імя П. М. Машэрава: падзеі. Людзі. Лёсы / рэдкал.: А. У. Русецкі [і інш.]. – Віцебск : [Віцебскі дзяржаўны універсітэт], 1998. – 223 с.

13. Высоцкий, Ю. И. Ботанический сад Витебского государственного университета имени П. М. Машерова / Ю. И. Высоцкий, И. М. Морозов, В. Л. Волков. – Витебск : ВГУ им. П. М. Машерова, 2004. – 40 с.

14. Гриневский, Ф. История развития телевидения в Витебском государственном университете имени П. М. Машерова / Ф. Гриневский // Современное образование Витебщины. – 2018. – № 2. – С. 81–85.

15. Из века XX в век XXI: Витебский государственный университет им. П. М. Машерова в печати : библиографический указатель / сост.: Л. А. Климко, Л. В. Потапова ; под ред.: А. М. Мицкевич, А. В. Русецкого ; вступ. ст. А. В. Русецкого. – Витебск : ВГУ им. П. М. Машерова, 2008. – 141 с.

16. Князева, К. І ў сто гадоў такі малады ВДУ / К. Князева // Народнае слова. – 2010. – 30 лістап. – С. 2.

17. Мацяюн, А. І. Віцебскі дзяржаўны ўніверсітэт імя П. М. Машэрава / А. І. Мацяюн // Памяць: Віцебск : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі : у 2 кн. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; склад. А. І. Мацяюн ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭн, 2003. – Кн. 2. – С. 461–462.

18. Научные школы – школы будущего // Мы і час (Віцебск). – 2018. – 31 студз. – С. 2–6.

19. Педагогический институт // Витебск : энциклопедический справочник / редкол.: И. П. Шамякин [и др.]. – Минск : БелСЭ им. П. Бровки, 1988. – С. 278.

20. Cамотой, А. Есть достижение – есть уважение / А. Самотой // Віцьбічы = Витьбичи. – 2020. – 7 апр. – С. 1.

21. Солодков, А. П. Витебский государственный университет: вехи истории / А. П. Солодков, В. В. Акуневич // Адукацыя на Віцебшчыне: гісторыя і сучаснасць : матэрыялы рэспубліканскай навукова-практычнай канферэнцыі, г. Віцебск, 30–31 сакавіка 2010 г. / рэдкал.: В. У. Акуневіч [і інш.]. – Віцебск : УА «ВДУ iмя П. М. Машэрава», 2010. – С. 5–15.

22. Университетоведение: предпосылки создания и история развития Витебского государственного университета им. П. М. Машерова / [сост.: А. Н. Дулов, Д. В. Юрчак, Е. Н. Яковлева-Юрчак]. – Витебск : ВГУ, 2016. – 50 с.

23. Ягораў, А. Універсітэт – сістэма адукацыі рэгіёна: толькі камандная будучыня / А. Ягораў ; гутарыла Т. Бандарава // Настаўніцкая газета. – 2015. – 24 верас. – С. 12.