Віцебскае ўзвышша. Віцебскі раён
- Подробности
- Створана 31.03.2017 07:26
- Адноўлена 30.12.2020 09:24
Віцебскае ўзвышша размешчана на паўночным усходзе Беларусі, уваходзіць у склад Беларускага Паазер'я. Займае частку Віцебскага і Лёзненскага раёнаў Віцебскай вобласці.
На поўначы і паўночным усходзе мяжуе з Гарадоцкім узвышшам і Суражскай нізінай, на поўдні – з Лучоскай нізінай, на паўднёвым захадзе – з Чашніцкай раўнінай, на захадзе – з Полацкай нізінай, на ўсходзе адгор'і Віцебскага ўзвышша заходзяць на тэрыторыю Расіі. 3 захаду на ўсход узвышша працягнулася амаль на 65 км, з поўначы на поўдзень – на 40 км, плошча 1,9 тыс. км2. Найвышэйшы пункт Гаршэва гара (296 м над узроўнем мора).
Канчатковае афармленне ўзвышша адбылося ў віцебскую (свянцянскую) фазу паазерскага зледзянення. У цэнтральнай частцы ўзвышша рэльеф буйнаўзгорысты і сярэднеўзгорысты з адноснымі перавышэннямі ад 10–15 м да 25 м і больш. Паўночны схіл стромка абрываецца ў бок р. Каспля, паўднёвы – узгорыста-ўвалісты, больш спадзісты. На паўночным захадзе рэльеф градава-ўзгорысты. Пашыраны глыбокія даліны рэк, яры, лагчыны. Трапляюцца камы і озы.
Карысныя выкапні: керамічныя і цэментныя гліны, пясчана-жвіровы матэрыял, даламіт, торф. Рачная сетка належыць да басейна Заходняй Дзвіны (Лучоса ў ніжнім цячэнні, Віцьба, Вымнянка — прыток Касплі). Найбольшыя азёры Вымна, Янавіцкае. Разарана 35 %, пад лесам 16 % тэрыторыі.
ЛІТАРАТУРА
1. Витебская возвышенность // Туристская энциклопедия Беларуси / под общ. ред. И.И. Пирожника. - Мн., 2007. – С. 95–96.
2. Дементьев, В. А. Витебская возвышенность // Белорусская ССР: Краткая энциклопедия. В 5-ти т. Т. 2 / Ред. колл.: П. У. Бровка и др. – Мн.: гл. ред. Белорус. Сов. Энциклопедии, 1979. – Т. 2. – 768 с.
3. Витебск : энцикл. справочник / редкол. И.П. Шамякин (гл. ред.) [и др.]. – Мн. : БелСЭ, 1988. – 408 с.
