Млын, энтаграфічны музей. Аршанскі раён, г. Орша

Подробности

Створана 24.11.2017 12:23

Адноўлена 15.02.2018 10:41

Аршанскі энтаграфічны музей «Млын» – філіял Музейнага комплексу гісторыі і культуры Аршаншчыны. Размяшчаецца ў гістарычным цэнтры горада Оршы ў будынку вадзянога млына, які быў пабудаваны ў 1902 г. на сродкі гарадской управы на штучна створаным канале, што злучае рэкі Аршыца і Дняпро. Аршанскі млын з'яўляецца помнікам прамысловай архітэктуры.

У 1991 г. па праграме «Адраджэнне» пачалася рэканструкцыя будынка. Рэстаўрацыя помніка архітэктуры была паспяхова завершана да канца 1994 г., а 23 чэрвеня 1995 года ў ім адкрыўся Аршанскі этнаграфічны музей «Млын».

Пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 14 мая 2007 года № 578 будынку музея «Млын» прысвоены статус гісторыка-культурнай каштоўнасці катэгорыі «2», якая ўнесена ў Дзяржаўны спіс гісторыка-культурнай спадчыны Рэспублікі Беларусь. Да нашых дзён млын захаваў асаблівасці прамысловай архітэктуры пачатку ХХ стагоддзя.

Асноўная мэта канцэпцыі музейнай экспазіцыі – адлюстраванне найбагацейшай матэрыяльнай і духоўнай спадчыны Аршанскага рэгіёна 2-й палавіны XIX – пачатку XX ст..

Музей размясціўся на трох паверхах, маючы дзве залы асноўнай экспазіцыі. У першай частцы экспазіцыі, якая носіць назву «Хлеб наш надзённы», прадстаўлены экспанаты, якія раней выкарыстоўваліся сялянамі пры пасяўных работах і ў працэсе жніва.
У экспазіцыі таксама прадстаўлены бытавыя рэчы, якія могуць расказаць пра простыя будні беларускага сялянства: бочкі, узоры тавараў, якія сяляне вывозілі на базар. Тут жа можна азнаёміцца з макетам сялянскага дома, да якога прыкладаецца апісанне ўнутранай планіроўкі будынка.

Другая частка экспазіцыі – «Святло душы і таленту» размяшчаецца на другім паверсе. Тут наведвальнікаў чакае знаёмства з прадметамі рамеснага творчасці ХІХ – пачатку ХХ стагоддзя, а таксама з прадметамі, якія ўяўляюць духоўную культуру.
У экспазіцыі можна ўбачыць велізарную колькасць вышываных ручнікоў, якія дзівяць сваімі ўзорамі і расфарбоўкамі. Немалую гістарычную каштоўнасць уяўляе сход традыцыйных нацыянальных жаночых касцюмаў, якія беларускія сялянкі апраналі па буднях і ў святы. З вырабаў сучасных майстроў асабліва можна адзначыць іконы ручной работы, якія вырабіла аршанская мастачка В. Янкоўская.

У ніжняй частцы будынка знаходзіцца асобнае памяшканне для правядзення часовых выстаў.

3 мэтай адраджэння традыцый нацыянальнай культуры пры музеі «Млын» навуковымі супрацоўнікамі арганізавана правядзенне вясельнага абраду для маладых. Ён дазваляе адзначыць дзень нараджэння новай сям'і з выкарыстаннем старажытных абрадавых дзеянняў, рытуалаў і прыкмет, уявіць атмасферу побыту і традыцый продкаў. Абрад спалучае інфармацыю аб традыцыйным вяселлі і практычнае ўвасабленне абраду злучэння маладых, абраду зліцця роду жаніха і роду нявесты.

Адрас: Віцебская вобласць, Аршанскі раён, г. Орша, вуліца Замкавая, д. 2.

ЛІТАРАТУРА

1. Антаневіч, Н. Магічнай сілы ручнікі / Н. Антаневіч // Народнае слова. – 2009. – 8 снеж. – С. 7.

2. Антоневич, Н. Праздники и будни «Мельницы» / Н. Антоневич // Телеком-экспресс (Орша). – 2008. – 14 авг. – С. 3.

3. Горбаченко, Е. А. Для тех, кто хочет сказать «Да!» / Е. А. Горбаченко // Телеком-экспресс (Орша). – 2008. – 31 янв. – С. 2.

4. Горнова, Т. Здесь старина с современностью встретились / Т. Горнова // Народнае слова. – 2010. – 18 верас. – С. 1.

5. Горшкова, О. А. Лето. Красота. Цветы... / О. А. Горбаченко // Телеком-экспресс (Орша). – 2009. – 25 июня. – С. 31.

6. Ісаенка, В. Повязь часоў – беларускі ручнік / В. Ісаенка // Телеком-экспресс (Орша). – 2009. – 3 дек. – С. 31.

7. Лаўрушкіна, С. Цудоўны дух даўніны / С. Лаўрушкіна // Аршанская газета. – 2008. – 19 студз. – С. 5.

8. Ліпінская, І. У. Аршанскі этнаграфічны музей «Млын» / І. У. Ліпінская // Музеі Беларусі = Музеи Беларуси / рэд.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; маст.: В. В. Катовіч, М. У. Чуднікаў. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 2008. – С. 58–59.

9. «Млын», Заслонаў, Караткевіч // Культура. – 2003. – 8–14 лют. – С. 14.

10. Навойкава, В. Беларускае вяселле / В. Навойкава // Телеком-экспресс (Орша). – 2011. – 29 сент. – С. 21.

11. Навойкова, О. Рисуя узоры жизни / О. Навойкова // Аршанская газета. – 2012. – 14 ліп. – С. 6.

12. Никитина, О. «Млын» представляет / О. Никитина // Народнае слова. – 2003. – 11 лют. – С. 2.

13. Оршанский этнографический музей «Мельница» // Регионы Беларуси : энциклопедия : в 7 т. / редкол.: Т. В. Белова [и др.]. – Минск : БелЭн імя П. Броўкі, 2011. – Т. 2 : Витебская область : в 2 кн. – Кн. 2. – С. 258–259.

14. Оршанский этнографический музей «Млын» // Туристские регионы Беларуси / редкол.: Г. П. Пашков [и др.] ; под общ. ред. И. И. Пирожника. – Минск : БелЭн, 2008. – С. 171.

15. Пяцько, П. Дзве паловы прыгажосці / П. Пяцько // Аршанская газета. – 2007. – 8 верас. – С. 5.

16. Рисуя узоры жизни... // Телеком-экспресс (Орша). – 2012. – 19 июля. – С. 21.

17. Фомчанка, Н. Будынку Аршанскага этнаграфічнага музея «Млын» – 100 год / Н. Фомчанка // Аршанская газета. – 2002. – 29 чэрв. – С. 3.

18. Шурдукова, А. Майстэрства выпальвання агнём / А. Шурдукова // Аршанская газета. – 2009. – 29 жн. – С. 5.

19. Шурдукова, А. Мгновения застыли на полотнах / А. Шурдукова // Аршанская газета. – 2017. – 25 лют. – С. 3.

20. Шутава, В. Вяселле ў «Млыне» / В. Шутава // Народнае слова. – 2008. – 26 лют. – С. 6.

21. Этнаграфічны музей «Млын» у Оршы // Памяць: Орша. Аршанскі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі : у 2 кн. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; склад.: Т. Г. Ігнацьева [і інш.] ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭн, 2000. – Кн. 2. – С. 480–481.