Перыяд дзеяння: пачатак 1942 г. – жнівень 1943 г.
Месца: Сіроцінскі (цяпер Шумілінскі) раён, Віцебская вобласць
Колькасць: каля 40 чалавек
Кіраўнікі: камсамольскі камітэт на чале з Е. С. Зяньковай
Обальскае камсамольска-маладзёжнае падполле («Юныя мсціўцы») дзейнічала з пачатку 1942 г. да жніўня 1943 г. у Сіроцінскім раёне. Створана па ініцыятыве Сіроцінскіх падпольных РК КП(б)Б і РК ЛКСМБ з камсамольцаў і несаюзнай моладзі пасёлка Обаль, вёсак Ушалы, Зуі, Масцішча, Ферма. Аб’ядноўвала каля 40 чалавек, з якіх былі сфарміраваны 3 групы: Обальская, Масцішчанская, Ушальская. У камсамольскі камітэт уваходзілі 9 чалавек: Е. С. Зянькова (сакратар), Н. А. Азоліна, М. С. Дзяменцьева, У. I., I. В. і Я. Я. Езавітавы, М. П. Лузгіна, З. М. Партнова, В. М. Шашкова.
Па заданні камандавання атрада імя К. Я. Варашылава партызанскай брыгады імя У. I. Леніна і Сіроцінскага падпольнага РК ЛКСМБ падпольшчыкі здабывалі і перадавалі партызанам зброю, медыкаменты, разведданыя аб размяшчэнні варожых войск, пра рух эшалонаў, забяспечвалі партызанскіх разведчыкаў дакументамі, ажыццяўлялі дыверсіі на варожых аб’ектах, знішчалі акупантаў і іх тэхніку, вялі палітычную агітацыю сярод насельніцтва, распаўсюджвалі лістоўкі і зводкі Саўінфармбюро. Дзякуючы звесткам падпольшчыкаў савецкія самалёты знішчылі на чыгуначнай станцыі Обаль 4 эшалоны з танкамі. 19 жніўня 1942 г. Н. А. Азоліна ўзарвала вадакачку на станцыі Обаль, з-за чаго 11 воінскіх эшалонаў былі затрыманы на некалькі дзён; У. I. Езавітаў узарваў легкавую аўтамашыну з афіцэрамі, Я. Я. Езавітаў – 3 матавозы і экскаватар. Летам 1943 г. М. П. Аляксееў знішчыў цыстэрну на станцыі Лоўжа: згарэлі эшалон з боепрыпасамі, будынак станцыі, прадуктовы склад. Усяго падпольшчыкі зрабілі 21 дыверсію: спалілі льнозавод, пілараму, электрастанцыю, некалькі мастоў і інш.
У 1942–1943 гг. гітлераўцы арыштавалі і пасля катаванняў расстралялі Н. А. Азоліну, М. П. Аляксеева, Н. М. Давыдаву, У. I. і Я. Я. Езавітавых, А. П., З. Д. і М. П. Лузгіных, маці Е. С. Зяньковай Марфу Аляксандраўну, Ф. Ф. Слышанкова, Д. С. і М. С. Хрыбценкаў. Пазней загінулі М. С. і Н. С. Дзяменцьевы, З. М. Партнова, В. М. Шашкова. Падпольшчыкі, якія пазбеглі арышту, уліліся ў партызанскую брыгаду імя У. I. Леніна. Многія ўзнагароджаны ордэнамі і медалямі, Е. С. Зяньковай і З. М. Партновай прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.
У г. п. Обаль на дамах, дзе жылі Е. С. Зянькова і З. М. Партнова, устаноўлены мемарыяльныя дошкі. Узведзены помнікі ў гонар падпольнай камсамольскай арганізацыі, Е. С. Зяньковай, на магіле падпольшчыц А. П. і М. П. Лузгіных. У 1965 г. створаны Музей Обальскага камсамольскага падполля. Імем Е. С. Зяньковай названа вуліца ў Віцебску, імя З. М. Партновай носяць вуліцы ў Ленінградзе, Полацку, г. п. Обаль, многія піянерскія дружыны, цеплаход.
ЛІТАРАТУРА
1. Ляшчынскі, Д. С. Героі Обальскага падполля / Д. С. Ляшчынскі // Народная асвета. – 1983. – № 7. – С. 10–14.
2. Чарнаглазава, Р. А. Обальскае камсамольска-маладзёжнае падполле / Р. А. Чарнаглазава // Беларусь у Вялікай Айчыннай вайне, 1941–1945 : энцыклапедыя / рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) [і інш.]. – Минск, 1990. – С. 386–387.
СПАСЫЛКІ