Культавая архітэктура. Аршанскі раён

Подробности

Створана 18.10.2018 09:34

Адноўлена 26.11.2018 09:38

Храмы – культавыя пабудовы (з дрэва і каменю). Большасць храмаў Аршаншчыны маюць крыжова-купальную кампазіцыю з традыцыйнай пабудовай інтэр'ера, - тамбур з вежай-калакольняй, асноўны аб'ём алтарную частку (апсіду), – паўкруглую, трох- ці пяцігранную, размешчаную паслядоўна па прадольнай восі. Цэнтральную частку аб'ёма звычайна завяршае вялікі купал.

Самыя старажытныя храмы даціруюцца XVII ст., большая іх частка пабудавана ў XIX ст. Шмат храмаў разбурана і пашкоджана ў ходзе войн і ў гады атэізму.

Захаваліся на тэрыторыі раёна і невялікія культавыя пабудовы без асобнага памяшкання для алтара – капліцы (у Смалянах, Ламачына, Ляўках, Гацькаўшчыне). У 1990-х гадах XX ст. пачалася рэстаўрацыя асобных храмаў (Крапіўна, Браздзетчына, Смаляны і інш.) і будаўніцтва новых (Барань, Бабінічы).

ПРАВАСЛАЎНЫЯ ХРАМЫ

 Богаяўленскі Куцеінскі мужчынскі манастыр;

 Свята-Аляксееўская царква;

 Свята-Георгіеўская царква;

 Свята-Ільінская царква;

 Свята-Троіцкая царква (в. Салоўе);

 Спаса-Праабражэнская царква (г. Барань);

 Храм Раства Хрыстова;

 Царква святых Пятра і Паўла;

 Пакроўскі мужчынскі манастыр;

 Свята-Васкрасенская царква;

 Свята-Ільінская (Пакроўская царква);

 Свята-Міхайлаўскі кафедральны сабор;

 Свята-Троіцкая царква (г. п. Арэхаўск);

 Спаса-Праабражэнская царква (в. Смаляны);

 Царква ў імя князя Аляксандра Неўскага;

 Царква ў імя святога Леаніда.

КАТАЛІЦКІЯ ХРАМЫ

 Касцел Апекі Маці Божай;

 Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар бернардзінцаў;

 Касцёл Святога Антонія і кляштар францысканцаў;

 Касцёл Святога Юзафа Абручніка і кляштар дамініканцаў;

 Касцёл Святой Троіцы і кляштар трынітарыяў;

 Касцел Найсвяцейшай Дзевы Марыі і кляштар дамініканцаў;

 Касцёл Святога архангела Міхаіла і калегіум езуітаў.

ЛІТАРАТУРА

1. Аршанскі раён // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Віцебская вобласць / рэдкал.: С. В. Марцэлеў [і інш.]. – Мінск : БелСЭ, 1985. – С. 87–117.

2. Габрусь, Т. В. Сакральнае дойлідства Беларусі: 1000-гадовая спадчына = Сакральное зодчество Беларуси: 1000-летнее наследие = The Sacral Architecture of Belarus: Millennial Legacy / Т. В. Габрусь ; [пер. на англ. мову Ю. І. Габруся, А. В. Захарава]. – Минск : Беларуская навука, 2014. – 481 с.

3. Дорогами православной Беларуси / сост. С. Р. Бегиян. – Минск : Белорусская Православная церковь, 2010. – 272 с.

4. Духовные святыни Витебщины = Geistliche heiligtuemer des Gebiest Witebsk / текст Н. И. Степаненко, В. Г. Синковец. – Витебск, 2007. – 36 с.

5. Кулагін, А. М. Каталіцкія храмы на Беларусі : энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін ; мастак І. І. Бокі. – Мінск : БелЭн, 2000. – 216 с. : іл.

6. Кулагін, А. М. Каталіцкія храмы Беларусі / А. М. Кулагін ; фатограф А. Л. Дыбоўскі. – Мінск : БелЭн імя П. Броўкі, 2008. – 488 с. : іл.

7. Кулагін А, М. Праваслаўныя храмы на Беларусі : энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін; мастак І. І. Бокі. – Мінск : БелЭн, 2001. – 328 с. : іл.

8. Кулагін, А. М. Праваслаўныя храмы Беларусі : энцыклапедычны даведнік / А. М. Кулагін ; маст.: З. Э. Герасімовіч, У. П. Свентахоўскі. – Мінск : БелЭн, 2007. – 656 с. : іл.

9. Наследие Православной Беларуси / сост. С. Р. Бегиян. – Минск : Белорусская Православная церковь, 2011. – 256 с.

10. Оршанские монастыри // Оршеведение : производственно-практическое издание / В. В. Жуковский. – Орша : Оршанская типография, 2008. – С. 125–131.

11. Памяць: Орша. Аршанскі раён : гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі : у 2 кн. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.] ; склад.: Т. Г. Ігнацьева [і інш.] ; мастак Э. Э. Жакевіч. – Мінск : БелЭн, 2000. – Кн. 2.– 528 с.